Lyklafell - tengivirki

Uppruni verkefnis

Uppruni verkefnisins er sá að lega núverandi Hamraneslína 1 og 2 samræmist ekki skipulagi byggðar í Hafnarfirði og hamlar uppbyggingu. Verkefnið snýr einkum að því að aðlaga flutningskerfið nærri höfuðborgarsvæðinu að framtíðarskipulagi og fylgir verkefninu ekki aukið flutningsmagn þó svo að við hönnun línanna sé miðað við flutningsþörf skv. álagsþróun á höfuðborgarsvæðinu og á Reykjanesi. Önnur verkefni sem tengjast byggingu tengivirkisins Lyklafells og deila sama uppruna eru:

• Lyklafellslína 1

• Nýr teinatengisrofi í álverinu í Straumsvík
  

Upprunaleg afgreiðsla verkefnis

Verkefnið var upprunalega afgreitt í apríl 2016 með kerfisáætlun 2015-2024. Ekki hafa orðið neinar teljandi breytingar á umfangi verkefnisins frá þeim tíma. Áætlað var að verkefnið færi af stað á fyrri hluta árs 2018, en í kjölfarið á niðurstöðu úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála frá 26. mars 2018 var framkvæmdaleyfi Hafnarfjarðarbæjar fellt úr gildi og framkvæmdum við línulögnina frestað í framhaldinu. 

Rökstuðningur fyrir verkefni

Mat á því hvernig verkefnið uppfyllir markmið raforkulaga og stefnu stjórnvalda er eftirfarandi:

TAFLA 3-168 : Lyklafell – Rökstuðningur verkefnis
 Tafla 3-168 sýnir niðurstöðu mats á því hvernig verkefnið uppfyllir markmið raforkulaga, samkvæmt mælikvarða sem lýst hefur verið, og mat á því hvort verkefnið sé í samræmi við stefnur stjórnvalda. Einnig inniheldur hún fjárhagslegar upplýsingar um verkefnið. Matinu er lýst nánar á mynd 3-63 og töflu 3-171.

Lýsing á framkvæmd

Fyrirhugað er að byggja nýtt tengivirki við Lyklafell, nálægt Sandskeiði, sem í framtíðarsviðsmyndum mun létta af tengivirkinu að Geithálsi en þar hefur megintengipunktur höfuðborgarsvæðisins verið um áratugaskeið. Hið nýja tengivirki verður 220 kV tengivirki með sex rofareitum. Framtíðarsviðsmyndir gera ráð fyrir að síðar geti risið 400 kV tengivirki við hlið þess þegar 400 kV línur á SV-landi, sem nú eru reknar á 220 kV, verða spennuhækkaðar ef aukin flutningsþörf kallar á það. Stærð grunnflatar hins nýja 220 kV tengivirkis er áætluð 325 m². Tengivirkið er innan skilgreinds grannsvæðis vatnsverndar og þegar er búið að gera áhættumat m.t.t. vatnsverndar. Engir aflspennar verða staðsettir í 220 kV tengivirkinu.

Einlínumynd verkefnis

MYND 3-62 : Einlínumynd af Lyklafelli
 Mynd 3-62 sýnir einlínumynd tengivirkisins og þær breytingar á línum sem verða við tengivirkið.

Tengivirkið Lyklafell

Tengivirkið Lyklafell hefur verið verkhannað sem gaseinangrað (GIS) yfirbyggt tengivirki á 220 kV spennu með sex rofareitum og tengjast inn í það eftirfarandi línur:

• Kolviðarhólslína 1 (KH1).
  
• Búrfellslína 3 (BU3), byggð fyrir 400 kV.
  
• Lyklafellslína 1 (LY1), ný lína.
  
• Lyklafellslína 2 (LY2), áður KH1.
  
• Lyklafellslína 3 (LY3), áður BU3B.
  
• Brennimelslína 1 (BR1), tengd síðar við Lyklafell, nú tengd Geithálsi.

TAFLA 3-169 : Lyklafell - Lýsing framkvæmdar

Búnaður til launaflsútjöfnunar 

Á ekki við.

Fjárhagslegar upplýsingar um verkefni

TAFLA 3-170 : Lyklafell - Fjárhagslegar upplýsingar
 Tafla 3-170 inniheldur fjárhagslegar upplýsingar um verkefnið. Heildarkostnaður við verkefnið er 1.770 milljónir króna og verkefnið hefur áhrif á gjaldskrá hjá bæði stórnotendum og dreifiveitum.

Tímaáætlun

Gert er ráð fyrir að framkvæmdir hefjist á síðari hluta árs 2022 og að þeim ljúki með spennusetningu í byrjun árs 2024. Gert er ráð fyrir lokafrágangur og lúkning fyrir verkefnið ásamt tengdum verkefnum verði í gangi fram árið 2024.

Markmið raforkulaga

MYND 3-63 : Lyklafell – Uppfylling á markmiðum raforkulaga
 Mynd 3-63 sýnir niðurstöðu mats á því hvernig framkvæmdin uppfyllir markmið raforkulaga. Grunnástandið er metið miðlungs og hefur framkvæmdin lítil áhrif á það. Varðandi öryggi og áreiðanleika afhendingar þá verða færri línur að Geithálsi en nýtt yfirbyggt tengivirki annar höfuðborgarsvæðinu á móti. Skammhlaupsafl lækkar lítillega, en hefur þó óveruleg áhrif á kerfisstyrk. Áhrif á flutningstöp, flutningsgetu og sveigjanleika eru lítil og tengivirkið eykur ekki aðgengi nýrra virkjanakosta að flutningskerfinu.

Áhrif framkvæmdar á flutningstöp

Framkvæmdin hefur ekki áhrif á flutningstöp.

Áhrif framkvæmdar á afhendingaröryggi

Áhrif á afhendingaröryggi var metið ásamt framkvæmdinni Lyklafellslínu 1 (með niðurrifi Hamraneslína 1 og 2). Niðurstaða greiningarinnar leiddi í ljós að ótiltæki á 220 kV á Geithálsi tvöfaldast (fer úr 7,63 mín/ári í 15,24 mín/ári) og ótiltæki fjórfaldast á 132 kV á Geithálsi (fer úr 2,51 mín/ári í 10,13 mín/ári). Útreiknað ótiltæki eftir framkvæmdir gefur einungis 10-15 mínútur ári sem er stuttur tími (0,002%-0,003% af árinu). Því má segja að útreikningur á ótiltæki skili ásættanlegum niðurstöðum í þeim kerfishluta þar sem raunverulegt ótiltæki hefur verið afar fátítt síðustu áratugina. Í ljósi þess má reikna með að áhrif framkvæmdanna á markmið Landsnets um straumleysismínútur (SMS), kerfismínútur (KM) og stuðul um rofið álag (SRA) verði afar lítil.

Samræmi við stefnu stjórnvalda um línugerð

Á ekki við, þar sem stefna stjórnvalda um lagningu raflína nær ekki yfir tengivirki.

Samræmi við almenn atriði í stefnu stjórnvalda

TAFLA 3-171 : Lyklafell - Samræmi við almenn atriði í stefnu
 Tafla 3-171 sýnir hvernig verkefnið samræmist almennum atriðum í stefnu stjórnvalda. Af henni má draga þá ályktun að framkvæmdin sé í samræmi við almenn atriðið í stefnu stjórnvalda um uppbyggingu flutningskerfis.

Umhverfisáhrif tengivirkis

Talið er að nýtt tengivirki hafi óveruleg umhverfisáhrif í för með sér, þar sem það verður staðsett á mannvirkjabelti raflína.

Lyklafellslína 1

Uppruni verkefnis

Uppruni verkefnisins er frá skipulagsáætlunum sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu. Skv. þeim skal stefnt að því að færa flutningsmannvirki raforku fjær byggðinni en nú er.

Landsnet hefur unnið lengi að undirbúningi að útfærslu fyrir framtíðarfyrirkomulag flutningskerfis raforku í nágrenni höfuðborgarsvæðisins. Þörf á breytingum hefur verið fyrirsjáanleg um nokkurn tíma og kemur til af þörf á að styrkja flutningskerfi raforku vegna breyttrar og aukinnar flutningsþarfar. Þessi áform fara saman við áform sveitarfélaganna á svæðinu um byggðaþróun og uppbyggingu innan viðkomandi sveitarfélaga. 

Undirbúningur að fyrirhuguðum breytingum/færslu hófst árið 2005 og þar var litið víðtækt á verkefnið og fjallað um enduruppbyggingu á flutningskerfi raforku á Suðvesturlandi. Samhliða og í framhaldi af skilgreiningu verkefnisins var gert umhverfismat á framkvæmdum sem var samþykkt árinu 2009. Á grundvelli umhverfismatsins og viðbótargagna var óskað eftir framkvæmdaleyfum. Þann 26. mars 2018 felldi úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála úr gildi framkvæmdaleyfi Hafnarfjarðar og taldi nefndin að ekki væri hægt að byggja útgáfu leyfa á fyrirliggjandi mati á umhverfisáhrifum. Í kjölfarið hefur Landsnet fundað með Skipulagsstofnun um hvert skuli stefna um áframhaldandi málsmeðferð og er niðurstaðan sú að vænlegast sé að ráðast í nýtt mat á umhverfisáhrifum fyrir Lyklafellslínu 1.

Upprunaleg afgreiðsla verkefnis

Umfang verkefnis

Skoðaðir voru tveir valkostir um línuna áætlunarstigi og þeir metnir eftir markmiðum raforkulaga og m.t.t. stefnu stjórnvalda uppbyggingu flutningskerfisins og um lagningu raflína. 

Ekki hefur ennþá verið lokið við mat á umhverfisáhrifum framkvæmdarinnar og er vel mögulegt að niðurstaða þeirrar valkostagreiningar sem þar verður unnin skili annarri niðurstöðu en hér er lýst. Verði það tilfellið mun viðkomandi valkostur verða kynntur í næstu útgáfu framkvæmdaáætlunar eða þá að lýsing á breyttu umfangi verður send Orkustofnun til kynningar og afgreiðslu.

TAFLA 3-172 : LY1 – Umfang verkefnis

Rökstuðningur verkefnis

Mat á því hvernig verkefnið uppfyllir markmið raforkulaga og stefnu stjórnvalda er eftirfarandi:

TAFLA 3-173 : LY1 – Rökstuðningur verkefnis

Tafla 3-173 sýnir niðurstöðu mats á því hvernig verkefnið uppfyllir markmið raforkulaga, samkvæmt mælikvarða sem lýst hefur verið, og mat á því hvort verkefnið sé í samræmi við stefnur stjórnvalda. Einnig inniheldur hún fjárhagslegar upplýsingar um verkefnið. Matinu er lýst nánar í töflum 3-176 og 3-177.

Lýsing á framkvæmd

Um er að ræða byggingu 220 kV loftlínu. Gert er ráð fyrir að hún muni í upphafi liggja frá fyrirhuguðu tengivirki við Lyklafell að tengipunkti í Straumsvík, alls 27,3 km. Sá línuhluti sem liggur frá Hrauntungum að Straumsvík (2,7 km) var í umhverfismati nefnt Ísallína 4. Þegar tengivirki verður reist í Hrauntungum mun línan tengjast þar inn og línuhlutinn milli Hrauntungna og Straumsvík mun þá fá heitið Ísallína 4.

Lengst af mun Lyklafellslína 1 liggja samsíða núverandi 220 kV Búrfellslínu 3, þ.e. frá Lyklafelli að Stórhöfða í Hafnarfirði. Leitast er eftir því eins og kostur er að láta möstur standast á og hafa samræmt útlit.

Raflína

TAFLA 3-174 : LY1 – Lýsing framkvæmdar

Mastragerð

Endanleg ákvörðun um mastragerð verður tekin í umhverfismati framkvæmdarinnar. Í þessari umfjöllun er miðað við stöguð stálröramöstur, svokölluð M-möstur. Meðalhæð mastra er um 23 metrar með 20 metra langri ofanáliggjandi brú, sem upphengibúnaður og leiðarar línunnar hanga í. 

MYND 3-64 : Stagað stálröramastur af M-gerð

Mynd 3-64 sýnir teikningu af þeirri mastragerð sem lýsingin miðast við, stagað stálröramastur af M-gerð. Möstrin standa á tveimur fótum sem eru settir á steyptar undirstöður. Hornmöstur verða að öllu jöfnu þrjár stagaðar stálsúlur, sem standa á steyptum undirstöðum eða bergboltum. Þar sem takmarkað pláss er fyrir stög verða hins vegar notaðir frístandandi fjórfótungar með undirstöðu undir hverju horni.

MYND 3-65 : Frístandandi stálröramöstur

Á rúmlega 3 km löngum kafla milli Hrauntungna og Straumsvíkur er til skoðunar að línan verði borin uppi af frístandandi stálröramöstrum, sjá Mynd 3 60. Það er gert sökum þess að svæðið er í grennd við byggð og plássleysi hamlar notkun mastra sem þurfa breiðara helgunarsvæði.

Einlínumynd verkefnis

MYND 3-66 : Yfirlitsmynd línuleiðar Lyklafellslínu 1

Mynd 3-66 sýnir einlínumynd Lyklafellslínu 1 frá tengivirkinu við Lyklafell og að tengipunkti í Straumsvík. Línan liggur að mestu leyti samhliða Búrfellslínu 3 (LY3), að Stórhöfða í Hafnarfirði en tekur þar sveig til Straumsvíkur.

Búnaður til launaflsútjöfnunar 

Á ekki við.

Fjárhagslegar upplýsingar um verkefni

TAFLA 3-175 : LY1 – Fjárhagslegar upplýsingar

Tafla 3-175 inniheldur fjárhagslegar upplýsingar um verkefnið. Heildarkostnaður við verkefnið er 2.100 milljónir króna. Verkefnið er í meginflutningskerfinu og hefur því áhrif á tekjumörk bæði fyrir stórnotendur og dreifiveitur.

Tímaáætlun

Gert er ráð fyrir að framkvæmdir hefjist á síðari hluta árs 2022 og að þeim ljúki með spennusetningu í byrjun árs 2024. Gert er ráð fyrir lokafrágangur og lúkning fyrir verkefnið ásamt tengdum verkefnum verði í gangi fram árið 2024.

Markmið raforkulaga

MYND 3-67 : LY1 – Uppfylling markmiða

Mynd 3-67 sýnir mat á því hvernig Lyklafellslína uppfyllir markmið raforkulaga. Samkvæmt matinu eru áhrif framkvæmdarinnar áreiðanleika afhendingar, gæði raforku og skilvirkni óveruleg. Aðeins fyrir öryggi er framkvæmdin talin hafa jákvæð áhrif þar sem að orka til stærsta notandans á svæðinu verður flutt um tvö aðskilin sett af möstrum í stað flutnings með tveggja rása möstrum eins og staðan er í dag.

Áhrif framkvæmdar á flutningstöp

Á Mynd 3-68 má sjá áhrif byggingar Lyklafellslínu 1 og tengdra breytinga á flutningstöpin. Hlutfallsleg töp eru lægri fyrir nýju kerfismyndina, hvort sem um ræðir loftlínu eða jarðstreng.

MYND 3-68 : Samanburður á hlutfallslegum flutningstöpum

Mynd 3-68 sýnir samanburð á töpum á línuleiðinni á milli Lyklafells og til álversins í Straumsvík sem fall af fluttu afli, bæði þegar notast er við núverandi línukerfi og eins þegar búið er að byggja Lyklafellslínu 1. Í núverandi kerfi flæðir aflið um Hamraneslínur 1 og 2 og eru hlutfallslega töp 0,12% við 300 MW, 0,2 MW við 400 MW og 0,2% við 500 MW. Við flutning um nýja loftlínu minnka þessi töp niður í 0,1% við 300 MW flutning, 0,1% við 400 MW og 0,2% við 500 MW. Þetta er samtals minnkun um 16% óháð fluttu afli.

Áhrif framkvæmdar á afhendingaröryggi

Áhrif á afhendingaröryggi var metið ásamt byggingu nýs tengivirkis við Lyklafell (með niðurrifi Hamraneslína 1 og 2). Niðurstaða greiningarinnar leiddi í ljós að ótiltæki á 220 kV á Geithálsi tvöfaldast (fer úr 7,63 mín/ári í 15,24 mín/ári) og ótiltæki fjórfaldast á 132 kV á Geithálsi (fer úr 2,51 mín/ári í 10,13 mín/ári). Útreiknað ótiltæki eftir framkvæmdir gefur einungis 10-15 mínútur ári sem er stuttur tími (0,002%-0,003% af árinu). Því má segja að útreikningur á ótiltæki skili ásættanlegum niðurstöðum í þeim kerfishluta þar sem raunverulegt ótiltæki hefur verið afar fátítt síðustu áratugina. Í ljósi þess má reikna með að áhrif framkvæmdanna á markmið Landsnets um straumleysismínútur (SMS), kerfismínútur (KM) og stuðul um rofið álag (SRA) verði afar lítil.

Samræmi við stefnu stjórnvalda um línugerð

TAFLA 3-176 : LY1 – Samræmi við stefnu um línugerð

Tafla 3-176 inniheldur mat á því hvernig framkvæmdin samræmist stefnu um línugerð.

Samræmi við almenn atriði í stefnu stjórnvalda

TAFLA 3-177 : LY1 – Valkostir, samræmi við almenn atriði í stefnu

Tafla 3-177 inniheldur niðurstöðu mats á því hvernig bygging Lyklafellslínu samræmast almennum atriðum í stefnu stjórnvalda.

Umhverfisáhrif valkosta

Helstu neikvæðu umhverfisáhrif Lyklafellslínu 1 eru á landslag og ásýnd en einnig eru neikvæð áhrif á ferðaþjónustu, lífríki og vatnafar. Jákvæð áhrif eru á atvinnuuppbyggingu. Áhrifamat kann að breytast þegar nýjar rannsóknir liggja fyrir og umhverfismat framkvæmda er lokið.

MYND 3-69 : LY1 – Mat á umhverfisáhrifum

Straumsvík nýr teinatengisrofi

Uppruni verkefnis

Umfang verkefnis

Rökstuðningur fyrir verkefni

TAFLA 3-178 : Straumsvík – Rökstuðningur verkefnis
 Tafla 3-178 sýnir niðurstöðu mats á því hvernig verkefnið uppfyllir markmið raforkulaga, samkvæmt mælikvarða sem lýst hefur verið, og mat á því hvort verkefnið sé í samræmi við stefnur stjórnvalda. Einnig inniheldur hún fjárhagslegar upplýsingar um verkefnið. Matinu er lýst nánar á mynd 3-70.

Lýsing á framkvæmd

Um er að ræða 220 kV rofabúnað sem tengir saman tvo teina í tengivirkinu í Straumsvík svo að afl geti flætt í gegnum tengivirkið. Þessi rofi verður hluti af flutningskerfi Landsnets. Um er að ræða framkvæmdir sem fara fram inni í tengivirkinu við álverið í Straumsvík. Með þessum breytingum verður hluti flutningskerfisins innan tengivirkisins við álverið í Straumsvík.

Breytingar á aðveitustöð álversins í Straumsvík

TAFLA 3-179 : Straumsvík – Lýsing framkvæmdar

Fjárhagslegar upplýsingar um aðalvalkost

TAFLA 3-180 : Straumsvík – Fjárhagslegar upplýsingar

Tímaáætlun

Markmið raforkulaga

MYND 3-70 : Nýr teinatengisrofi – Uppfylling á markmiðum raforkulaga
 Framkvæmdin er talin hafa jákvæð áhrif á öryggi og verulega jákvæð áhrif á skilvirkni. Áhrif á önnur markmið eru talin óveruleg.

Samræmi við stefnu stjórnvalda

Á ekki við þar sem eingöngu er um að ræða uppsetningu á rofareit inni í aðveitustöð álversins.

Umhverfisáhrif framkvæmdar

Ekki er talin þörf á að umhverfismeta viðkomandi framkvæmd þar sem hún hefur ekki umhverfisáhrif í för með sér.

Ísafjarðardjúp - nýr afhendingarstaður

Verkefnið snýr að uppsetningu á nýjum afhendingarstað í meginflutningskerfinu við Ísafjarðardjúp. Afhendingarstaðurinn verður tengdur við núverandi meginflutningskerfi í Kollafirði inn á Mjólkárlínu 1 (MJ1), þar sem byggt verður nýtt tengivirki. Verkefnið er hluti af tengingu Hvalárvirkjunar við meginflutningskerfið og er með þeim fyrirvara að af byggingu virkjunarinnar verði. Tímasetning framkvæmda við tengipunktinn er einnig háð uppbyggingu Hvalárvirkjunar. Allir útreikningar, bæði tæknilegir og fjárhagslegir, vegna valkostagreiningar eru byggðir á tilkomu 55 MW vatnsaflsvirkjunar í Hvalá.

Tilurð verkefnis

Landsnet hefur unnið að undirbúningi verkefna á Vestfjörðum með það að markmiði að auka afhendingaröryggi raforku. Er það í samræmi við stefnu stjórnvalda um uppbyggingu flutningskerfis raforku, en samkvæmt stefnunni eiga allir afhendingarstaðir í meginflutningskerfinu að vera komnir með N-1 öryggi fyrir árið 2030 og afhendingarstaðir í svæðisbundnum flutningskerfum fyrir árið 2040. Nokkrar leiðir hafa verið til skoðunar til að bæta afhendingaröryggi á Vestfjörðum og er aukin orkuvinnsla innan svæðisins talin vera álitleg til að bæta afhendingaröryggi raforku til notenda umtalsvert samkvæmt greiningum sem framkvæmdar hafa verið. Til að auka möguleika á nýrri orkuvinnslu á svæðinu hefur verið ákveðið að bæta við nýjum afhendingarstað í Ísafjarðardjúpi en nokkrir virkjanakostir hafa verið til skoðunar á þessum slóðum. Má þar m.a. nefna Skúfnavötn, Austurgil og Hvalá og er Hvalárvirkjun komin lengst í undirbúningi. Hún er í nýtingarflokki 3. áfanga Rammaáætlunar og framkvæmdaaðili hefur óskað eftir tengingu hennar við flutningskerfið. Til að bregðast við þeim óskum hefur verið ákveðið að útvíkka meginflutningskerfið að Ísafjarðardjúpi og byggja þar nýjan afhendingarstað sem tengjast mun Vesturlínu í Kollafirði. 

Nýr afhendingarstaður í Ísafjarðardjúpi mun auk þess skapa möguleika á frekari styrkingum á flutningskerfinu, t.d. með tengingu yfir á Ísafjörð, sem styður við áðurnefnda stefnu stjórnvalda um uppbyggingu flutningskerfis raforku auk þess verður mögulegt að auka afhendingaröryggi á Hólmavík með tengingu dreifiveitu við afhendingarstaðinn

Verkefnið er nátengt tengingu Hvalárvirkjunar, en er þó sjálfstætt verkefni. Ástæða þessa aðskilnaðar er tæknileg og er tilkomin vegna þess að annars vegar er um að ræða útvíkkun meginflutningskerfisins og hins vegar tengingu nýs notanda. Eins og kemur fram hér að ofan verða þessi verkefni unnin samhliða í tíma, en ástæða þess að tenging Hvalárvirkjunar er ekki á framkvæmdaáætlun 2022, er sú að ekki hefur verið undirritaður tengisamningur við virkjunaraðila. Um leið og undirritaður samningur liggur fyrir, verður verkefnið sett á framkvæmdaráætlun eða sótt um sérleyfi til Orkustofnunar fyrir þeirri framkvæmd.  
 Heildarkostnaður við tengingu Hvalárvirkjunar við flutningskerfi Landsnets er á bilinu 4,7-5,3 milljarðar m.v. nýjustu áætlanir. Er þar átt við heildarkostnað við þessi tvö aðskildu verkefni, þ.e. annars vegar tengingu Hvalárvirkjunar við nýjan afhendingarstað í Ísafjarðardjúpi og hins vegar byggingu á nýjum afhendingarstað í Ísafjarðardjúpi ásamt tengingu hans við flutningskerfi Landsnets í Kollafirði.
 Þessi tvö verkefni hafa í för með sér mismunandi áhrif á flutningskerfið og í ljósi þess að ekki verður af nýjum afhendingarstað við Ísafjarðardjúp án tengingar Hvalárvirkjunar er nauðsynlegt að horfa á framkvæmdirnar sem eina heild þó um sé að ræða tvö aðskilin verkefni.
 Fyrra verkefnið, nýr afhendingarstaður við Ísafjarðardjúp, er útvíkkun á meginflutningskerfinu og kostar sú framkvæmd um 2,3 milljarða króna. Við tengingu afhendingarstaðarins kemur ekki inn aukinn orkuflutningur og ekkert kerfisframlag fellur til. Sú framkvæmd myndi ein og sér fela í sér um 1,7% hækkun á gjaldskrá dreifiveitna og 1,5% hækkun á gjaldskrá stórnotenda.
 Seinna verkefnið, tenging Hvalárvirkjunar, felur í sér aukinn orkuflutning. Við útreikninga á áhrifum Hvalárvirkjunar er horft til þess að sú tenging uppfylli skilyrði raforkulaga, reglugerða og skilmála Landsnets vegna tenginga nýrra virkjana. Við mat á áhrifum virkjunarinnar fellur til kerfisframlag sem mun standa straum af tengingu virkjunarinnar við nýjan afhendingarstað við Ísafjarðardjúp. Nánari umfjöllun um það kerfisframlag mun fylgja lýsingu á því verkefni, eftir að tengisamningur hefur verið undirritaður. Reiknað er með að sá orkuflutningur, ásamt kerfisframlagi, sem fylgir tengingu virkjunarinnar hafi í för með sér gjaldskrárlækkun sem mun vega á móti áhrifum framkvæmdar við nýjan afhendingarstað í Ísafjarðardjúpi. Útreikningur á kerfisframlagi byggir á Netmála D3 – Skilmálar um kerfisframlag .
 Tenging Hvalárvirkjunar við meginflutningskerfið felur því ekki í sér gjaldskrárbreytingar þegar horft er á framkvæmdina sem eina heild, sem er nauðsynleg forsenda þar sem ekki verður af nýjum afhendingarstað við Ísafjarðardjúp án Hvalárvirkjunar eða sambærilegrar virkjunar.
 Það verkefni sem kynnt er í þessari kerfisáætlun er Nýr afhendingarstaður í Ísafjarðardjúpi. Það er lagt fyrir Orkustofnun með þeim fyrirvara að framkvæmdir eru í samhengi við tengingu Hvalár. Þegar kemur að útreikningum vegna tengingu Hvalárvirkjunar verður horft til þess að sú tenging uppfylli skilyrði raforkulaga, reglugerða og skilmála Landsnets vegna tenginga nýrra virkjana.

Framlagður aðalvalkostur
 Aðalvalkostur sem lagður er fram er að byggja 132 kV loftlínu, um 26 km langa, að afhendingarstað í Ísafjarðardjúpi ásamt tengivirkjum á báðum endum.

Rökstuðningur verkefnis
 Metið hefur verið hvernig aðalvalkosturr uppfyllir meginmarkmið verkefnisins ásamt þeim markmiðum sem skilgreind eru í raforkulögum og stefnu stjórnvalda um uppbyggingu flutningskerfisins.

TAFLA 3-181 : Afhendingarstaður í djúpi – rökstuðningur verkefnis

 Tafla 3-181 er um markmið raforkulaga og stefnu stjórnvalda um uppbyggingu flutningskerfis. Mat á því hvernig framkvæmdin uppfyllir markmið raforkulaga má sjá myndir 3-72 og 3-73 og mat á samræmi við stefnu stjórnvalda í töflum 3-198 og 3-199 ásamt undirkaflanum niðurstaða valkostagreiningar.

Lýsing á framkvæmd

Verkefnið felst í byggingu tveggja nýrra tengivirkja, í Kollafirði og í Ísafjarðardjúpi, og 26 km langa 132 kV raflínu á milli þeirra.

Einlínumynd verkefnis

MYND 3-71 : Afhendingarstaður í djúpi – einlínumynd af flutningskerfi vestfjarða

 Mynd 3-71 sýnir einlínumynd af þeim hluta meginflutningskerfisins sem nær yfir á Vestfirði ásamt svæðisbundna flutningskerfinu á Vestfjörðum. Á myndinni sést hvernig nýr afhendingarstaður í Djúpi tengist við meginflutningskerfið á Mjólkárlínu sem liggur á milli Geiradals við Króksfjörð og Mjólkár. Sá hluti flutningskerfisins sem tilheyrir svæðisbundna flutningskerfinu er rekinn á 66 kV spennu og er blálitaður á myndinni. Meginflutningskerfið er hins vegar rekið á 132 kV spennu og er rauðlitað.

Raflína

TAFLA 3-182 : Afhendingarstaður í djúpi – raflína

Tengivirki í Djúpi

TAFLA 3-183 : Afhendingarstaður í djúpi – tengivirki í ísafjarðardjúpi

Tengivirki í Kollafirði

TAFLA 3-184 : Afhendingarstaður í djúpi – tengivirki í kollafirði

Búnaður til launaflsútjöfnunar

Ekki er þörf á sérstökum búnaði til launaflsútjöfnunar.

Fjárhagslegar upplýsingar um aðalvalkost

TAFLA 3-185 : Afhendingarstaður í djúpi – fjárhagslegar upplýsingar

Tímaáætlun

Gert er ráð fyrir að framkvæmdir hefjist á síðari hluta árs 2022 og að þeim ljúki með spennusetningu seinni hluta árs 2024. Gert er ráð fyrir að lokafrágangur og lúkning fyrir verkefnið ásamt tengdum verkefnum verði í gangi fram á árið 2024.

Valkostagreining

TAFLA 3-186 : Afhendingarstaður í djúpi – lýsing valkosta

Fjárhagslegur samanburður valkosta

TAFLA 3-187 : Afhendingarstaður í djúpi – fjárhagslegur samanburður valkosta

Markmið raforkulaga

Öryggi

Lagt hefur verið mat á það hvernig allir skoðaðir valkostir uppfylla markmið um öryggi. Sem liður í matinu hefur grunnástand öryggis verið metið fyrir alla matsþætti sem ná yfir öryggi.

TAFLA 3-188 : Afhendingarstaður í djúpi – mat á grunnástandi matsþátta fyrir öryggi
  Tafla 3-188 sýnir niðurstöðu mats á grunnástandi allra matsþátta sem ná yfir öryggi. Eins og sést á töflunni er grunnástand Tvítengingar afhendingarstaða metið lágt. Ástæða þess er að allar tengingar við meginflutningskerfið eru einfaldar og því er kerfið mjög útsett fyrir truflunum á afhendingu. Grunnástand Stöðugleika er einnig lágt og er ástæða þess veikar tengingar við meginflutningskerfið með hátt rafviðnám þar sem einföld truflun í kerfinu veldur óstöðugleika í kerfinu. Grunnástand Náttúruvár er metin sem talsvert og er ástæða þess að lítil sem engin hætta er á eldgosum og hamfaraflóðum á svæðinu, en veðurfarslegir þættir gætu haft áhrif á öryggi á svæðinu sem útskýrir af hverju matsþátturinn er ekki í hæsta flokki.

 Með greiningum eru áhrif skoðaðra valkosta á matsþætti sem ná yfir öryggi metnir og er niðurstaða matsins eftirfarandi.

TAFLA 3-189 : Afhendingarstaður í djúpi – mat á einkennum áhrifa valkosta á öryggi

 Tafla 3-189 sýnir niðurstöðu mats á því hver einkenni áhrifa skoðaðra valkosta eru á matsþætti fyrir öryggi. Eins og sést á töflunni eru áhrif valkostanna á Tvítengingu afhendingarstaða metin miðlungs fyrir báða valkostina. Ástæða þess er að valkostirnir opna möguleika á tvítengingu inn á Mjólkárlínu 1 í Kollafirði og hringtengingu á Vestfjörðum. Einnig verður mögulegt að tengja nýja orkuvinnslu á svæðinu sem eykur afhendingu raforku. Áhrif valkosta á Stöðugleika er metið mitt á milli lágt og miðlungs. Með tilkomu nýrrar tengingar í Djúpi styttast raffræðilegar vegalengdir á svæðinu en kerfið verður áfram geislatengt, þ.e. engin möskvun. Áhrif valkosta á Náttúruvá er metið í næstlægsta flokk þar sem báðir valkostir hafa takmörkuð áhrif á þennan matsþátt.

Áreiðanleiki afhendingar 

Lagt hefur verið mat á það hvernig skoðaðir valkostir uppfylla markmið um áreiðanleika afhendingar. Sem liður í því mati er lagt mat á grunnástand þeirra matsþátta sem notaðir eru við mat á markmiði um áreiðanleika afhendingar.

TAFLA 3-190 : Afhendingarstaður í djúpi – grunnástand matsþátta fyrir áreiðanleika afhendingar
Tafla 3-190 sýnir niðurstöðu mats á grunnástandi matsþátta sem notaðir eru til að mæla uppfyllingu markmiðs um áreiðanleika afhendingar. Eins og sést á töflunni er grunnástand Tvítengingar  afhendingarstaða metið vera miðlungs. Ástæða þess er að lítið er um eiginlega flöskuhálsa í flutningskerfinu á Vestfjörðum. Grunnástand Ótiltæki er metið mitt á milli lítið og miðlungs og er ástæða þess sú að ótiltæki eininga í kerfinu getur ógnað öryggi kerfisins og valdið flutningstakmörkunum inn á svæðið, sbr. skýrslu Landsnets um greiningu á afhendingaröryggi í flutningskerfinu á Vestfjörðum . Grunnástand Áreiðanleikastuðla er metið lágt og er ástæða þess sú að áreiðanleikastuðlar fyrir Vestfirði eru yfirleitt hærri en fyrir aðra landshluta, sjá frammistöðuskýrslu Landsnets.

Með kerfisgreiningum eru áhrif valkostanna á þá matsþætti sem notaðir eru til að mæla áreiðanleika afhendingar metin og er niðurstaða matsins eftirfarandi:

TAFLA 3-191 : Afhendingarstaður í djúpi – áhrif valkosta áreiðanleika afhendingar
Tafla 3-191 sýnir niðurstöðu mats á því hver einkenni áhrifa valkosta eru á matsþætti fyrir áreiðanleika afhendingar. Eins og sést á töflunni eru áhrif beggja valkosta á matsþáttinn Flöskuhálsar metin vera talsvert mikil eða í næsthæsta flokki. Ástæða þess að matið er ekki í hæsta flokki er að einhverjar flutningstakmarkanir eru enn fyrir hendi þrátt fyrir styrkingar. Áhrif valkosts 1 á Ótiltæki er metið miðlungs og er ástæða þess að meiri líkur eru á að útleysing verði á loftlínu að tengivirkinu vegna veðurs. Áhrif valkosts 2 á Ótiltæki er hins vegar metið hátt sökum þess að mun minni líkur eru á útleysingu vegna veðurs þegar um jarðstreng er að ræða. Áhrif valkosts 1 á Áreiðanleikastuðla eru metin miðlungs og er ástæða þess sú að áreiðanleikastuðlar fyrir Vestfirði lækka með tilkomu tengivirkisins. Áreiðanleikastuðlar fyrir loftlínur eru hærri en fyrir jarðstrengi og því skorar valkostur 2 hærra en valkostur 1.

Gæði raforku

Lagt hefur verið mat á það hvernig allir skoðaðir valkostir uppfylla markmið um gæði raforku. Sem liður í því mati hefur grunnástand verið metið fyrir alla matsþætti sem ná yfir gæði raforku.

TAFLA 3-192 : Afhendingarstaður í djúpi – mat á grunnástandi matsþátta fyrir gæði raforku

Tafla 3-192 sýnir niðurstöðu mats á grunnástandi allra matsþátta sem ná yfir gæði raforku. Eins og sést á töflunni er grunnástand Kerfisstyrks metið lágt. Ástæða þess er lágt skammhlaupsafl á svæðinu og því lítill kerfisstyrkur. Grunnástand fyrir matsþáttinn Spennusveiflur/spennuþrep er metið lágt. Ástæða þess er lágt skammhlaupsafl á svæðinu sem endurspeglast í spennusveiflum við rof eða innsetningu búnaðar. Fyrir Afhendingarspennu/vikmörk er grunnástandið metið lágt og er ástæða þess sú að rekstrarspenna er víða lág og við vikmörk á afhendingarstöðum.

Til að meta áhrif skoðaðra valkosta á þá matsþætti sem notaðir eru til að mæla gæði raforku hafa verið framkvæmdar kerfisgreiningar þar sem áhrif allra valkosta á matsþættina eru rannsökuð. Niðurstaða matsins er eftirfarandi:

TAFLA 3-193 : Afhendingarstaður í djúpi – áhrif valkosta á gæði raforku

Tafla 3-193 sýnir niðurstöðu mats á því hver einkenni áhrifa valkosta eru á þá matsþætti sem notaðir eru til að mæla uppfyllingu markmiðs raforkulaga um gæði raforku. Eins og sést á töflunni eru áhrif beggja valkosta á Kerfisstyrk metin miðlungs. Ástæða þess er að tengivirki í Djúpi opnar möguleika á tengingu orkuvinnslu á svæðinu sem hækkar skammhlaupsafl og þar með kerfisstyrk. Áhrif valkosts 1 á Spennusveiflur/spennuþrep eru metin há og er ástæða þess sú að spennusveiflur minnka og óverulegar líkur eru á spennuþrepi við spennusetningu á loftlínunni. Áhrif valkosts 2 á Spennusveiflur/spennuþrep eru metin miðlungs og er ástæða þess sú að spennusveiflur minnka í kerfinu en töluverðar líkur eru á spennuþrepi við spennusetningu á jarðstreng að tengivirki. Áhrif á Afhendingarspennu/vikmörk eru metin töluverð (næsthæsti flokkur) fyrir báða valkosti og er ástæða þess sú að í báðum tilfellum eykst kerfisstyrkur og þar með lagast gildi afhendingarspennu á áhrifasvæði framkvæmdarinnar.

Skilvirkni

Lagt hefur verið mat á það hvernig valkosturinn uppfyllir markmið um skilvirkni. Grunnástand hefur verið metið fyrir alla matsþætti sem ná yfir skilvirkni.

TAFLA 3-194 : Afhendingarstaður í djúpi – grunnástand matsþátta fyrir skilvirkni

Tafla 3-194 sýnir niðurstöðu mats á grunnástandi allra matsþátta sem ná yfir skilvirkni. Eins og sést á töflunni er grunnástand Flutningstapa metið lágt. Ástæða þess er að flutningstöp í núverandi kerfi í meginflutningslínum til Vestfjarðar eru ekki mikil þar sem línurnar eru að öllu jöfnu léttlestaðar miðað við hitaflutningsmörk þeirra og hlutfallsleg töp því lág. Grunnástand fyrir Flutningsgetu er metið lágt og er ástæða þess fyrst og fremst tengd spennuvandamálum á svæðinu, lágri rekstrarspennu auk fjarlægðar afhendingarstaða frá byggðalínuhringnum, sem leiðir af sér að skammhlaupsafl er lágt sem hefur neikvæð áhrif á spennugildi. Grunnástand fyrir Nýtingu virkjana er metið sem hátt af þeirri ástæðu að flutningskerfið takmarkar ekki keyrslu núverandi virkjana á áhrifasvæði framkvæmdarinnar en aftur á móti eru möguleikar á tengingum þekktra virkjanakosta á svæðinu takmarkaðir.

Með greiningum eru áhrif valkostanna á matsþætti skilvirkni metin og er niðurstaða matsins eftirfarandi:

TAFLA 3-195 : Afhendingarstaður í djúpi – einkenni áhrifa valkosta á skilvirkni

Tafla 3-195 sýnir niðurstöðu mats á því hver einkenni áhrifa valkosta eru á matsþætti fyrir skilvirkni. Eins og sést á töflunni eru áhrif valkosts 1 á Flutningstöp metin talsverð. Ástæða þess er að framkvæmdin hefur töluverð áhrif á flutningstöp á Vestfjörðum sé horft til möguleika orkuvinnslu á svæðinu. Áhrif valkosts 2 á Flutningstöp eru metin mikil. Ástæða þess er að framkvæmdin hefur töluverð áhrif á flutningstöp á Vestfjörðum sé horft til möguleika orkuvinnslu á svæðinu og að auki eru flutningstöp lægri fyrir jarðstreng en loftlínu. Áhrif beggja valkosta á Flutningsgetu eru metin mikil og er ástæða þess sú að möguleiki á tengingum nýrra framleiðslueininga opnast sem mun hafa mjög jákvæð áhrif á möguleika til aflaukningar á svæðinu. Áhrif beggja valkosta á matsþáttinn Nýtingu virkjana eru einnig metin mikil vegna þess að með framkvæmdinni, óháð valkostum, mun myndast töluvert svigrúm fyrir nýja orkuvinnslu á svæðinu.

Hagkvæmni

Til að leggja mat á hagkvæmni framkvæmdarinnar hefur verið lagt mat á það hvernig valkosturinn uppfyllir markmið um hagkvæmni. Liður í því er að meta grunnástand þeirra matsþátta sem notaðir eru fyrir mat á uppfyllingu markmiðs um hagkvæmni.

TAFLA 3-196 : Afhendingarstaður í djúpi – grunnástand matsþátta fyrir hagkvæmni

Tafla 3-196 sýnir niðurstöðu mats á grunnástandi matsþátta sem notaðir eru sem mælikvarðar fyrir markmið um hagkvæmni. Eins og sést á töflunni er grunnástand fyrir matsþáttinn Truflanir og skerðingar metið lágt. Ástæða þess er að tíðar skerðingar eru á Vestfjörðum í núverandi kerfi. Helsta ástæða útleysinga er veðurfarslegar aðstæður. Grunnástand fyrir Losun gróðurhúsalofttegunda er einnig metið lágt og er ástæða þess tíð keyrsla varaaflstöðva í truflanatilfellum með tilheyrandi brennslu jarðefnaeldsneytis. Grunnástand fyrir matsþáttinn Aukning flutningsmagns er metið lágt og er ástæða þess lítið svigrúm fyrir meiri aflflutning frá meginflutningskerfinu að Vestfjörðum. Aðalástæða þess er raffræðilega veikt kerfi á Vestfjörðum sem stafar af lengd flutningslína og leiðir af sér spennuvandamál sem hamla aukningu á raforkuflutningi á svæðinu.

Með greiningum eru áhrif valkostanna á matsþætti hagkvæmni metnir og er niðurstaða matsins eftirfarandi:

TAFLA 3-197 : Afhendingarstaður í djúpi – áhrif valkosta á hagkvæmni

Tafla 3-197 sýnir niðurstöðu mats á því hver einkenni áhrifa valkosta eru á matsþætti fyrir hagkvæmni. Eins og sést á töflunni eru áhrif valkosts 1 á Truflanir og skerðingar metin miðlungs. Ástæða þess er að nýr afhendingarstaður í Djúpi gerir það mögulegt að tengja nýja orkuvinnslu við núverandi flutningskerfi á svæðinu auk þess sem það opnar á frekari möguleika á hringtengingum á Vestfjörðum, sem mun leiða af sér færri skerðingar. Áhrif valkosts 2 eru þau sömu og fyrir valkost 1 en skora aðeins hærra þar sem jarðstrengur er minna útsettur fyrir veðuráhrifum á svæðinu.

Áhrif valkosts 1 á matsþáttinn Losun gróðurhúsalofttegunda eru metin töluverð og er ástæða þess sú að keyrsla dísilvaraaflstöðva mun minnka töluvert, en samt má búast við einhverjum útleysingum á loftlínum í slæmum verðum. Áhrif valkosts 2 eru metin mikil þar sem keyrsla dísilvaraaflstöðva mun minnka töluvert, auk þess sem veður hefur ekki áhrif á jarðstrenginn. Áhrif beggja valkosta á matsþáttinn Aukning flutningsmagns eru umtalsverð vegna þess að ekki þarf að reiða sig á einfalda tengingu frá Hrútatungu að Mjólká sem að hluta til er útsett fyrir slæmum veðrum að vetrarlagi.

Niðurstaða mats á uppfyllingu markmiða

MYND 3-72 : Afhendingarstaður í djúpi – niðurstaða mats á uppfyllingu markmiða fyrir valkost 1

MYND 3-73 : Afhendingarstaður í djúpi – niðurstaða mats á uppfyllingu markmiða fyrir valkost 2

Mynd 3-72 sýnir hvernig valkostur 1 uppfyllir raforkulög og sömuleiðis Mynd 3-73 fyrir valkost 2. Grunnástand og áhrif valkosta eru metin í töflunum hér að framan og eru vægi áhrifa á myndunum teiknuð út frá þeim. Uppfylling markmiða um öryggi og skilvirkni eru svipuð fyrir báða valkosti. Valkostur 1 skorar hærra fyrir gæði raforku og hagkvæmni en valkostur er hærri þegar kemur að áreiðanleika afhendingar.  

Samræmi við stefnu stjórnvalda um línugerð (fyrir línur í meginflutningskerfinu)

TAFLA 3-198 : Afhendingarstaður í djúpi – valkostir, samræmi við stefnu um línugerð

Samræmi við almenn atriði í stefnu stjórnvalda

TAFLA 3-199: Afhendingarstaður í djúpi

Umhverfisáhrif valkosta

Valkostur 2 mun hafa neikvæð áhrif á landslag og ásýnd og á það jafnt við um hvaða leið verður farin. Valkostur 1, aðalvalkostur, loftlína alla leið, er talinn hafa mikil neikvæð áhrif á landslag og ásýnd, en mismunandi eftir leiðum. Mikil jákvæð áhrif valkosta eru á atvinnuuppbyggingu. Ekki liggja fyrir gögn til að meta áhrif á menningarminjar. Á aðra umhverfisþætti eru áhrif talin óveruleg. Áhrifamat mun skýrast þegar ný gögn eða rannsóknir liggja fyrir og umhverfismat framkvæmda liggur fyrir.

Niðurstaða valkostagreiningar

Skoðaðir hafa verið tveir valkostir við tengingu nýs afhendingarstaðar í Ísafjarðardjúpi. Valkostur 1, sem er lagning loftlínu alla leið, er í samræmi við stefnu stjórnvalda um lagningu raflína en Valkostur 2 sem er jarðstrengur alla leið er það ekki. Báðir valkostir uppfylla markmið framkvæmdarinnar sem er að auka afhendingaröryggi flutningskerfisins á Vestfjörðum. Einnig hefur verið framkvæmt mat á því hvernig valkostirnir uppfylla markmið raforkulaga og má sjá niðurstöður úr því mati á myndum 3-68 og 3-69. Báðir valkostir koma jafnvel út þegar horft er til markmiða um skilvirkni og öryggi. Valkostur 2, sem er jarðstrengskostur, kemur betur út þegar horft er til áreiðanleika afhendingar en valkostur 1, sem er loftlína, kemur betur út þegar horft er til gæða raforku og hagkvæmni.
Hvað varðar stefnu stjórnvalda um lagningu raflína, er valkostur 1 sá sem samræmist stefnunni betur, þar sem gert er ráð fyrir að línur í meginflutningskerfinu séu lagðar sem loftlínur, nema þegar sértstök viðmið eigi við.  Þau viðmið eiga ekki við í þessu tilfelli.
Það er því niðurstaða valkostagreiningar að Valkostur 1 er sá valkostur sem best uppfyllir öll markmið og samræmist best stefnu stjórnvalda um uppbyggingu flutningskerfisins og lagningu raflína.

Vegamót - endurnýjun

Uppruni og meginmarkmið verkefnis

Framlagður aðalvalkostur

Rökstuðningur verkefnis

TAFLA 3-200 : Vegamót – Rökstuðningur verkefnis

Tafla 3-200 sýnir samantekt á því hvernig aðalvalkostur er talinn uppfylla markmið raforkulaga og stefnu stjórnvalda um uppbyggingu flutningskerfis. Nánari lýsingu á matinu má finna í töflu 3-215, mynd 3-75 og undirkaflanum niðurstaða valkostagreiningar.

Lýsing á framkvæmd

Framkvæmdin felst í byggingu nýs tengivirkis á Vegamótum og tengingu núverandi lína og spennis við tengivirkið ásamt niðurrifi á eldra tengivirki.

Einlínumynd verkefnis

MYND 3-74 : Vegamót – Einlínumynd

Tengivirki

TAFLA 3-201 : Vegamót – Lýsing framkvæmdar

Búnaður til launaflsútjöfnunar

Á ekki við.

Fjárhagslegar upplýsingar um aðalvalkost

TAFLA 3-202 : Vegamót – Fjárhagslegar upplýsingar

Tímaáætlun

Valkostagreining

TAFLA 3-203 : Vegamót – Lýsing valkosta

Fjárhagslegur samanburður valkosta

TAFLA 3-204 : Vegamót – Fjárhagslegur samanburður valkosta

Markmið raforkulaga

Öryggi

Lagt hefur verið mat á það hvernig valkosturinn uppfyllir markmið um öryggi. Sem liður í matinu hefur grunnástand öryggis verið metið fyrir alla matsþætti sem ná yfir öryggi.

TAFLA 3-205 : Vegamót – Mat á grunnástandi matsþátta fyrir öryggi

Tafla 3-205 sýnir niðurstöðu mats á grunnástandi matsþátta sem ná yfir öryggi. Grunnástand Tvítengingar  afhendingarstaða er metið í lægsta flokki sökum þess að Snæfellsnes tengist meginflutningskerfinu einungis með einni tengingu til Vatnshamra. Grunnástand Stöðugleika er einnig metið lágt sökum þess hve veikt kerfið á Snæfellsnesi er og truflanir tíðar. Grunnástand fyrir Náttúruvá er metið sem hátt þar sem ekki er um að ræða augljósa hættu af völdum náttúrvár á áhrifasvæði framkvæmdarinnar.

Með greiningum eru áhrif skoðaðra valkosta á matsþætti öryggis metin og er niðurstaða matsins eftirfarandi:

TAFLA 3-206 : Vegamót – Mat á einkennum áhrifa valkosta á öryggi

Tafla 3-206 sýnir niðurstöðu mats á því hver einkenni áhrifa skoðaðra valkosta eru á matsþætti fyrir öryggi. Eins og sést á töflunni hafa báðir valkostir lítil áhrif á grunnástandið. Þó eykst stöðugleikinn aðeins þar sem verið er að skipta út gömlum búnaði fyrir nýjan.

Áreiðanleiki afhendingar 

Lagt hefur verið mat á það hvernig skoðaðir valkostir uppfylla markmið um áreiðanleika afhendingar. Grunnástand hefur verið metið fyrir alla matsþætti sem ná yfir áreiðanleika afhendingar.

TAFLA 3-207 : Vegamót – Mat á grunnástandi matsþátta fyrir áreiðanleika afhendingar

Tafla 3-207 sýnir niðurstöðu mats á grunnástandi matsþátta sem ná yfir áreiðanleika afhendingar. Grunnástand fyrir Flöskuhálsa er metið hátt þar sem næg flutningsgeta er á línunum út á Snæfellsnes miðað við notkun. Grunnástand fyrir Ótiltæki er hins vegar metið lágt þar sem ótiltæki virkisins á Vegamótum veldur algjöru straumleysi á Snæfellsnesi. Grunnástand fyrir Áreiðanleikastuðla er hins vegar metið nokkuð hátt þar sem truflanir á Vegamótum eru fátíðar.

Með greiningum eru áhrif valkostanna á matsþætti áreiðanleika afhendingar metin og er niðurstaða matsins eftirfarandi:

TAFLA 3-208 : Vegamót – Mat á einkennum áhrifa valkosta áreiðanleika afhendingar

Tafla 3-208 sýnir niðurstöðu mats á því hver einkenni áhrifa valkosta eru á matsþætti fyrir áreiðanleika afhendingar. Áhrif beggja valkosta á Flöskuhálsa eru metin lítil þar sem tengivirkið hefur engin áhrif á flöskuhálsa. Áhrif á Ótiltæki eru metin miðlungs fyrir valkost 1 en aðeins minni fyrir valkost 2 þar sem ótiltækistuðull fyrir yfirbyggðan búnað er lægri en fyrir úti búnað. Sama má segja um áhrif valkostanna á Áreiðanleikastuðla þar sem valkostur 1 mælist betri en valkostur 2.

Gæði raforku

Lagt hefur verið mat á það hvernig valkostir uppfylla markmið um gæði raforku. Grunnástand öryggis hefur verið metið fyrir alla matsþætti sem ná yfir gæði raforku.

TAFLA 3-209 : Vegamót – Mat á grunnástandi matsþátta fyrir gæði raforku

Tafla 3-209 sýnir niðurstöðu mats á grunnástandi allra matsþátta sem ná yfir gæði raforku. Grunnástand fyrir kerfisstyrk er lítið, þar sem skammhlaupsaflið á Snæfellsnesi er mjög lágt. Grunnástand fyrir Spennusveiflur/spennuþrep er metið nokkuð lágt þar sem kerfið er frekar veikt og viðkvæmt fyrir rekstrarbreytingum. Fyrir Afhendingarspennu/vikmörk er grunnástandið metið lágt og er ástæða þess sú að spennuvandamál eru ríkjandi á svæðinu.

Með greiningum eru áhrif uppstilltra valkosta á matsþætti gæða raforku metin og er niðurstaða matsins eftirfarandi:

TAFLA 3-210 : Vegamót – Mat á einkennum áhrifa valkosta á gæði raforku

Tafla 3-210 sýnir niðurstöðu mats á því hver einkenni áhrifa valkosta eru á matsþætti fyrir gæði raforku. Eins og sést á töflunni eru áhrif valkostanna á Kerfisstyrk, Spennusveiflur/spennuþrep og Afhendingarspennu/vikmörk lítil þar sem nýtt eða endurbyggt tengivirki hefur engar kerfislegar breytingar í för með sér.

Skilvirkni

Lagt hefur verið mat á það hvernig valkosturinn uppfyllir markmið um skilvirkni. Grunnástand hefur verið metið fyrir alla matsþætti sem ná yfir skilvirkni.

TAFLA 3-211 : Vegamót – Mat á grunnástandi matsþátta fyrir skilvirkni

Tafla 3-211 sýnir niðurstöðu mats á grunnástandi matsþátta sem ná yfir skilvirkni. Eins og sést í töflunni er grunnástand Flutningstapa metið miðlungs. Ástæða þessa er sú að töpin á Snæfellsnesi eru rétt yfir meðaltöpum í kerfinu. Það sama gildir um grunnástand fyrir Flutningsgetu, en það er metið miðlungs þar sem einstakar línur eru ekki flutningstakmarkandi en svæðið er geislatengt. Grunnástand fyrir Nýtingu virkjana er metið nokkuð lágt og er helsta ástæða þess að kerfið á Snæfellsnesi á erfitt með að keyra í eyju þannig að virkjanir á svæðinu fara út við þær rekstraraðstæður.

Með greiningum eru áhrif valkostanna á matsþætti skilvirkni metin og er niðurstaða matsins eftirfarandi:

TAFLA 3-212 : Vegamót – Mat á einkennum áhrifa valkosta á skilvirkni

Tafla 3-212 sýnir niðurstöðu mats á því hver einkenni áhrifa valkosta eru á matsþætti fyrir skilvirkni. Eins og sést á töflunni eru áhrif valkostanna á Flutningstöp, Flutningsgetu og Nýtingu virkjana lítil þar sem nýtt eða endurbyggt tengivirki hefur engar kerfislegar breytingar í för með sér.

Hagkvæmni

Lagt hefur verið mat á það hvernig valkosturinn uppfyllir markmið um hagkvæmni. Grunnástand hefur verið metið fyrir alla matsþætti sem ná yfir hagkvæmni.

TAFLA 3 -213 : Vegamót – Mat á grunnástandi matsþátta fyrir hagkvæmni

Tafla 3-213 sýnir niðurstöðu mats á grunnástandi allra matsþátta sem ná yfir hagkvæmni. Eins og sést á töflunni er grunnástand fyrir matsþáttinn Truflanir og skerðingar metið nokkuð lágt þar sem þó nokkuð er um truflanir og START-kostnaður vegna þeirra er yfir meðallagi. Grunnástand fyrir Losun gróðurhúsalofttegunda er metið lágt og er ástæða þess að keyrsla varaafls á Snæfellsnesi er þó nokkur. Grunnástand fyrir matsþáttinn Aukning flutningsmagns er metið nokkuð lágt og er ástæða þess sú að ekki er mögulegt að bæta við stórnotkun á Snæfellsnesi (fjólublá ljós).

Með greiningum eru áhrif valkostanna á matsþætti hagkvæmni metin og er niðurstaða matsins eftirfarandi:

TAFLA 3-214 : Vegamót – Mat á einkennum áhrifa valkosta á hagkvæmni

Tafla 3-214 sýnir niðurstöðu mats á því hver einkenni áhrifa valkosta eru á matsþætti fyrir hagkvæmni. Eins og sést á töflunni eru áhrif valkostanna á Truflanir og skerðingar metin talsverð fyrir valkost 1 og miðlungs fyrir valkost 2. Ástæða þess er að það eru minni truflanir á yfirbyggðum tengivirkjum en á útivirkjum. Áhrif valkostanna á matsþáttinn Losun gróðurhúsalofttegunda eru metin nokkuð lág og er ástæða þess sú að þeir bæta ástandið að einhverju leyti vegna minni líka á bilunum en leysa ekki önnur vandamál á svæðinu. Áhrif valkosta á matsþáttinn Aukning flutningsmagns eru lítil vegna þar sem framkvæmdin hefur engin áhrif á mögulega aukningu í kerfinu.

Niðurstaða mats á uppfyllingu markmiða

MYND 3-75 : Vegamót – Mat á því hvernig valkostur 1 uppfyllir markmið raforkulaga

MYND 3-76 : Vegamót – Mat á því hvernig valkostur 2 uppfyllir markmið raforkulaga

Samræmi við stefnu stjórnvalda um línugerð 

Viðmið í stefnu stjórnvalda um línugerð eiga ekki við þar sem einungis er um byggingu tengivirkis að ræða.

Samræmi við almenn atriði í stefnu stjórnvalda

TAFLA 3-215 : Vegamót - Samræmi við almenn atriði í stefnu stjórnvalda

Umhverfisáhrif valkosta

Verkefnið snýr að endurnýjun á tengivirki í svæðisbundna flutningskerfinu á Snæfellsnesi. Verkefnið fellur ekki undir lög um mat á umhverfisáhrifum og er ekki því ekki umhverfismetið.

Niðurstaða valkostagreiningar

Skoðaðir hafa verið tveir valkostir við endurnýjun virkisins. Valkostur 1 sem er yfirbyggt nýtt tengivirki í stað þess gamla kemur örlítið betur út úr samanburðinum á niðurstöðu mats á uppfyllingu markmiða raforkulaga. Einnig er valkostur 1 hagkvæmari.
 Það er því niðurstaða valkostagreiningar að valkostur 1 sé sá valkostur sem betur uppfylli öll markmið og samræmist stefnu stjórnvalda um uppbyggingu flutningskerfisins.