Framkvæmdaáætlun 2020-2022

Í framkvæmdaáætlun Landsnets 2020-2022 eru í heild 20 verkefni, af þeim eru 15 verkefni sem voru annað hvort á framkvæmdaáætlun kerfisáætlunar 2015–2024, 2018-2027 eða með sérleyfi Orkustofnunar. Fimm verkefniný á áætluninni.. Undirbúningur verkefna er mislangt kominn, alveg frá því að vera á fyrstu stigum undirbúnings að því að álit eða ákvörðun Skipulagsstofnunar liggur fyrir um mat á umhverfisáhrifum og skipulagslegri málsmeðferð lokið skv. skipulagslögum nr. 123/2010.  Yfirlit yfir stöðu verkefna með tillit til samþykktar Orkustofnunar er í töflu 2.1 í framkvæmdáætlun.
Framkvæmd er valkostagreining fyrir öll verkefni í framkvæmdaáætlun þar sem umhverfismat hefur ekki farið fram. Valkostagreiningin byggir eingöngu á þeim markmiðum sem lýst er í raforkulögum og stefnu stjórnvalda um lagningu raflína, auk þess sem framkvæmt er umhverfismat á áætlanastigi, byggt á fyrirliggjandi gögnum. Á þann hátt er mögulegt að taka afstöðu til valkosta og leggja fram þann valkost sem best uppfyllir áðurnefnd markmið og er í samræmi við stefnu stjórnvalda. Þó er ljóst að valkostagreining mun alltaf verða háð þeim fyrirvara að ekki er lokið vinnu við umhverfismat framkvæmdarinnar á grundvelli laga um mat á umhverfisáhrifum framkvæmda nr. 106/2000. Sú málsmeðferð getur skilað annarri niðurstöðu en umhverfismat kerfisáætlunarinnar, sem byggir að mestu á markmiðum auk fyrirliggjandi stefnu og gögnum um fyrri umhverfismat áætlunarinnar. 
Ef upp kemur sú staða að í umhverfismati við einstaka framkvæmd þyki ástæða til að leggja fram aðalvalkost sem ekki er sá sami og áætlaður var í kerfisáætlun, verður hinn nýi kostur lagður fram í næstu kerfisáætlun til samþykktar hjá Orkustofnun, eða þá að breytt umfang framkvæmdar verður tilkynnt sérstaklega til Orkustofnunar til upplýsinga og samþykktar.

Fyrirkomulag umhverfismats framkvæmdaáætlunar hefur breyst

Framsetning umhverfismats hefur tekið breytingum frá fyrri framkvæmdaáætlun. Matsvinnan byggir þó enn á sömu matspurningum og viðmiðum sem koma fram fyrir langtímaáætlun kerfisáætlunar. 
Í þessari umhverfisskýrslu er ekki greint frá valkostagreiningu verkefna í sem hafa nú þegar verið samþykkt af Orkustofnun í kerfisáætlunum eða með sérstöku leyfi. Fyrir þær framkvæmdir er eingöngu greint frá umhverfisáhrifum aðalvalkostar. Hægt er að nálgast þær greiningar í framkvæmdahluta kerfisáætlunar 2018-2021. Fjallað er um áhrif valkosta þeirra framkvæmda sem nú koma nýjar inn í kerfisáætlunina og möguleikar eru á mismunandi staðsetningu valkosta.
Fyrir ný og óafgreidd er gerður samanburður á umhverfisáhrifum valkosta fyrir einstök verkefni þar sem það á við. Í einhverjum tilfellum þegar verkefni er í fyrsta skipti í framkvæmdaáætlun er ekki búið að skilgreina nákvæma legu framkvæmdar. Í framkvæmdaáætlun byggir valkostagreining á kerfislegum þáttum og í umhverfismati eru þá metnar ólíkar mögulegar leiðir fyrir valkosti. Markmiðið er að draga fram helstu umhverfissjónarmið sem hafa þarf í huga áður en lega er skilgreind. 
Þar sem neikvæð eða mikil neikvæð áhrif koma fram er gerð grein fyrir samanburði valkosta í töflu og á vægisgrafi. Ef áhrif á alla umhverfisþætti, að atvinnuþróun utanskyldri, eru óveruleg og ekki munur á milli valkosta er gerð grein fyrir áhrifum í texta. Matið byggir á fyrirliggjandi gögnum og einnig er litið til fyrirliggjandi upplýsinga í matsskyldufyrirspurnum, matsskýrslum auk ákvarðana og álita Skipulagsstofnunar. Auk þessarar umfjöllunar er gerð almenn grein fyrir framkvæmdum sem ekki falla undir lög um mat á umhverfisáhrifum. Það eru framkvæmdir sem eru vegna tengivirkja, spennuhækkunar eða endurnýjunar búnaðar.Umfjöllun um framkvæmdaáætlun er skipt niður eftir landshlutum. Sömu mótvægisaðgerðir eiga við í framkvæmdaáætlun og er getið í langtímaáætlun. Yfirlit yfir mótvægisaðgerðir er að finna töflu 10.1.

Niðurstaða umhverfismats framkvæmdaáætlunar

Niðurstaða umhverfismats framkvæmdaáætlunar er að helstu neikvæðu umhverfisáhrif framkvæmda verða á landslag og ásýnd, lífríki og ferðaþjónustu (Tafla 8.1). Það er hins vegar hægt að draga úr neikvæðum áhrifum við undirbúning og verkhönnun framkvæmda og mikilvægt að leggja áherslu á slíkar aðgerðir í umhverfismati viðkomandi framkvæmda. Allar framkvæmdir eru taldar hafa jákvæð áhrif í för með sér á atvinnuuppbyggingu, enda er gert ráð fyrir talsverðri uppbyggingu í sveitarfélögum í öllum landshlutum.
 
Tafla 8.1 -  Framkvæmdir á framkvæmdaáætlun 2020-2022 og helstu umhverfisáhrif

 

Suðvesturland

Í framkvæmdaáætlun 2020-2022 er gert ráð fyrir átta verkefnum á Suðvesturlandi (Tafla 8.1). 

Sjö verkefni hafa samþykki Orkustofnunar frá fyrri kerfisáætlunun en það eru Suðurnesjalína 2, tengivirki við Lyklafell, Lyklafellslína, Fitjar-Stakkur. Hér að aftan er fjallað um umhverfisáhrif af aðalvalkostum þessara verkefna, en samanburður valkosta var gerður í framkvæmdaáætlun 2018-2021. Að auki er um að ræða Korpulínu  1 og nýjan teinatengirofi í Straumsvík, en þær framkvæmdir falla ekki undir lög um mat á umhverfisáhrifum og eru ekki umhverfismetnar hér 

Eitt nýtt verkefni bætist við sem er endurnýjun á Rauðavatnslínu 1 og er hér á eftir gerður samanburður á umhverfisáhrifum valkosta hennar..

 

 

 

Suðurnesjalína 2

Niðurstaða framkvæmdaáætlunar 2018-2021 var að Suðurnesjalína 2 muni liggja milli tengivirkja í Hamranesi í Hafnarfirði um fyrirhugað tengivirki í Hrauntungum og þaðan  í Rauðamel í Grindavík. Línan verður að mestu lögð sem loftlína samhliða Suðurnesjalínu 1, utan kafla innan þéttbýlis í Hafnarfirði, þar sem hún verður lögð sem jarðstrengur. Línan liggur auk fyrrnefndra sveitarfélaga um Reykjanesbæ og Sveitarfélagið Vogar. Frekari upplýsingar um verkefnið er að finna í framkvæmdaáætlun. 
Landsnet hefur á ný hafið vinnu við mat á umhverfisáhrifum Suðurnesjalínu 2, sem felur í sér að bæta tengingu Suðurnesja við meginflutningskerfið, í kjölfar úrskurðar um ógildingu framkvæmdaleyfis. Sú vinna er í gangi og eru komin drög að frummatsskýrslu.

Umhverfisáhrif Suðurnesjalínu 2

Grunnástand: Línan fer um 55-56 jarðir og fylgir mannvirkjabelti að mestu. Mikilvægi jarðminja, lífríkis og vatnsverndar innan áhrifasvæðis er metið hafa miðlungs gildi auk ferðaþjónustu og landslags. Áhrifasvæðið er að stórum hluta eldhraun sem nýtur sérstakrar verndar samkvæmt náttúruverndarlögum auk þess sem þar má finna birkiskóg sem nýtur sömu verndar. Framkvæmd fer einnig um vatnsverndarsvæði.
Alls er um 55 – 56 ferðamannastaðir innan 5 km frá framkvæmd, samkvæmt vefsjá ferðamálastofu auk þess sem svæðið er fjölfarið.
Talsverð uppbygging er áformuð samkvæmt aðalskipulagsáætlunum sveitarfélaganna á Suðurnesjum og Keflavíkurflugvallar. Afhendingar-möguleikar og -öryggi er mjög takmarkað miðað við núverandi ástand.
Einkenni áhrifa: Umfang áhrifa á jarðminjar er metin mikil en röskun verður á meira en 10 ha af eldhrauni. Áhrif á landslag og ferðaþjónustu felast helst í samlegðaráhrifum með öðrum mannvirkjum á svæðum og er umfang áhrifa metin mikil á landslag og miðlungs á ferðaþjónustu.
Rask innan vatnsverndarsvæði er um 20 ha en með sérstöku verklagi vegna vinnu innan vatnsverndarsvæða er umfang áhrifa talin lítil. Lítil röskun (<5 ha) verður á votlendi, vistgerðir með hátt og mjög hátt verndargildi, og verndarsvæði. Framkvæmdin er talin hafa óveruleg áhrif á vatnsvernd, lífríki, landnýtingu og menningarminjar
Ný Suðurnesjalína er talin falla að áformum sveitarfélaga og auka öryggi núverandi starfsemi verulega. Jákvæð áhrif á atvinnuþróun er metin mikil.
Niðurstöður mats: Helstu neikvæðu umhverfisáhrif Suðurnesjalínu eru á landslag og ásýnd, jarðminjar og ferðaþjónustu, sjá mynd 2.1. Áhrifamat kann að breytast þegar nýjar rannsóknir liggja fyrir og umhverfismat framkvæmda er lokið.
 
Tafla 8.2 -  Samantekt á grunnástandi og einkenni áhrifa Suðurnesjalínu 2 eftir umhverfisþáttum
Mynd 8.1 -   Samantekt um áhrif Suðurnesjalínu 2. Atvinnuuppbygging, sem sést ekki á grafi, er talin verða fyrir miklum jákvæðum áhrifum. Nánari skýringar má sjá í töflu 2.2.
Tafla 8.3 -  Tengsl Suðurnesjalínu 2 við skipulag, umhverfismat, leyfi, verndaráætlanir o.fl.

Fitjar - Stakkur - ný tenging

Fyrirhugað verkefni er í sveitarfélögunum Reykjanesbæ og Garði og liggur innan skipulagssvæðis Keflavíkurflugvallar. Tilgangur framkvæmdar er að auka afhendingargetu fyrir iðnað í Helguvík. Fitjalína 3 er 9 km að lengd, 132 kV jarðstrengur, sem mun liggja samhliða Fitjalínu 2. 
Auk lagningar raflínu verður tengivirkið við Stakk stækkað, sem nemur innkomandi rofareit Fitjalínu 3 og útganga fyrir iðnaðarstarfsemi. Frekari upplýsingar um verkefni er að finna í  framkvæmdaáætlun.

 
Tafla 8.4 -  Tengsl tengingar við Stakk við skipulag, umhverfismat, leyfi, verndaráætlanir, o.fl.

Umhverfisáhrif tengingar við Stakk

Búið var að afmarka lagnaleið fyrir 5 strengi í skipulagsáætlunum og fylgir Fitjalína þeirri leið. Umhverfisáhrifin eru óveruleg þar sem hún fylgir að öllu leyti núverandi línugötu Fitjalínu 2.  
 

Lyklafellslína 1

Um er að ræða byggingu 220 kV loftlínu. Gert er ráð fyrir að hún muni í upphafi liggja frá fyrirhuguðu tengivirki við Lyklafell að tengipunkti í Straumsvík, alls 27,3 km. Sá línuhluti sem liggur frá Hrauntungum að Straumsvík (2,7 km) var í umhverfismati nefnt Ísallína 4. Þegar tengivirki verður reist í Hrauntungum mun línan tengjast þar inn og línuhlutinn milli Hrauntungna og Straumsvík mun þá fá heitið Ísallína 4. 

Lengst af mun Lyklafellslína 1 liggja samsíða núverandi 220 kV Búrfellslínu 3, þ.e. frá Lyklafelli að Stórhöfða í Hafnarfirði. Leitast er eftir því eins og kostur er að láta möstur standast á og hafa samræmt útlit. Frekari upplýsingar er að finna í  framkvæmdaáætlun.

 
Mynd 8.2 -  Yfirlitsmynd línuleiðar Lyklafellslínu 1
Tafla 8.5 -  Tengsl Lyklafellslínu 1 við skipulag, umhverfismat, leyfi, verndaráætlanir o.fl

Umhverfisáhrif Lyklafellslínu 1


Grunnástand: Ekki liggja fyrir upplýsingar um fjölda jarða sem línan liggur um. Mikilvægi landslags, ferðaþjónustu, jarðminja og lífríkis er metið hafa miðlungs gildi auk landnýtingar og menningarminja. 
Farið er um eldhraun sem nýtur sérstakrar verndar samkvæmt náttúruverndarlögum og vistgerðir sem hafa hátt verndargildi. Línan fylgir mannvirkjabelti og um 45 ferðamannastaðir eru innan 5 km frá framkvæmd samkvæmt vefsjá ferðamálastofu.Mikilvægi vatnsverndar er talið hátt þar sem farið er um grannsvæði.
Talsverð uppbygging er áformuð skv. aðalskipulagsáætlunum sveitarfélaganna á höfuðborgarsvæðinu.
Einkenni áhrifa: Umfang áhrifa eru metin miðlungs á lífríki og vatnsvernd. Hægt er að draga úr neikvæðum umhverfisáhrifum á framkvæmdatíma og rekstrartíma sbr. niðurstöðu áhættumats (Efla verkfræðistofa, 2017).
Umfang áhrif eru einnig metin miðlungs á ferðaþjónustu en framkvæmd kann að vera nokkuð sýnileg frá ferðamannastöðunum og umfang áhrifa á landslag eru metin mikil þrátt fyrir að framkvæmd fylgir mannvirkjabelti. Framkvæmdasvæðið fer að hluta um útivistarsvæði og nærri hringveginum. 
Röskun verður á eldhrauni en umfang áhrifa eru líkleg til að vera lítil. Hægt er að forðast að mestu röskun á menningarminjum. Áhrif eru einnig metin lítil á menningarminjar og landnýtingu. 
Framkvæmdir eru líklegar til að auka afhendingarmöguleika og -öryggi. Því er Lyklafellslína talin hafa jákvæð áhrif á atvinnuuppbyggingu á höfuðborgarsvæðinu. 
Niðurstöður mats: Helstu neikvæðu umhverfisáhrif Lyklafellslínu 1 eru á landslag og ásýnd en einnig eru neikvæð áhrif á , ferðaþjónustu, lífríki og vatnafar. Jákvæð áhrif eru á atvinnuuppbyggingu. Áhrifamat kann að breytast þegar nýjar rannsóknir liggja fyrir og umhverfismat framkvæmda er lokið.
 
Tafla 8.6 -   Samantekt á grunnástandi og einkenni áhrifa Lyklafellslínu 1 eftir umhverfisþáttum
Mynd 8.3 -   Samantekt um áhrif Lyklafellslínu 1. Atvinnuuppbygging, sem sést ekki á grafi, er talin verða fyrir jákvæðum áhrifum.

Lyklafell - nýtt tengivirki

Verkefnið snýr að byggingu nýs tengivirkis í meginflutningskerfinu í nágrenni höfuðborgarsvæðisins. Fyrirhugað tengivirki verður staðsett við Lyklafell í landi Mosfellsbæjar og er framtíðarhlutverk þess að létta af tengivirkinu Geithálsi en þar hefur megintengipunktur höfuðborgar-svæðisins verið um áratugaskeið. Hið nýja tengivirki verður byggt sem 220 kV tengivirki og mun það innihalda 6 rofareiti. Sjá nánar í  framkvæmdaáætlun.

Umhverfisáhrif tengivirkis við Lyklafel

Talið er að nýtt tengivirki hafi óveruleg umhverfisáhrif í för með sér, þar sem það verður staðsett á mannvirkjabelti raflína. Ábending er að vanda til hönnunar, sérstaklega ef það sést frá Suðurlandsvegi, og huga að fyrirbyggjandi aðgerðum til að tryggja að engin hætta verði á mengun grunnvatns. 
Eftirfarandi atriði ætti að hafa í huga við undirbúning og hönnun framkvæmda:

  • Sjónræn áhrif vegna mannvirkja
  • SF6 gas leki frá rofabúnaði
  • Leki á rafgeymavökva
  • Leki á olíu frá aflspennum

SF6 gas er öflug gróðurhúsalofttegund. Aflrofarnir sem notaðir verða eru með litlu magni af SF6 gasi en þeir verða framleiddir samkvæmt ströngustu kröfum gagnvart mögulegum leka á gasinu.

Settar verðar þrær undir aflspenna sem geta tekið við allri olíu sem er á spennum, til að tryggja að ekki leki olía í nærumhverfið.

Varðandi tengsl við skipulag, verndarsvæði o.fl. er vísað í umfjöllun um Lyklafellslínu 1.

 

Korpulína 1 - endurnýjun línu

Verkefnið snýr að strenglagningu línu í meginflutningskerfinu. Reykjavíkurborg hefur óskað eftir því að Landsnet kanni möguleikann á því að setja Korpulínu 1 í jarðstreng þar sem byggðin hefur þróast á þann veg að hún er komin alveg upp að línunni. Frekari upplýsingar eru í framkvæmdaáætlun, kafla 3.5.1.
Í Kerfisáætlun 2018 – 2027 var valkostur um 3,9 km jarðstreng frá stæðu 19 að núverandi strengendavirki við Korpu lagður fram sem aðalvalkostur. Fylgt er vegi að stærstum hluta. Framkvæmdin hefur leyfi Orkustofnunar.

Umhverfisáhrif Korpulínu 1

Umhverfisáhrif eru talin óveruleg, þar sem framkvæmd mun fylgja vegstæði og fara ekki um verndarsvæði. Framkvæmdin fellur ekki undir lög um mat á umhverfisáhrifum ef hún liggur ekki um verndarsvæði. Því er ekki gerð frekari grein fyrir umhverfisáhrifum hér. 
 
Tafla 8.7 -  Tengsl Korpulínu 1 við skipulag, umhverfismat, leyfi, verndaráætlanir, o.fl.

Straumsvík - nýr teinatengirofi

Verkefni snýst um uppsetningu á rofa í aðveitustöð álversins í Straumsvík. Verkefnið fellur ekki undir lög um mat á umhverfisáhrifum og umhverfisáhrif því ekki metin. Upplýsingar um verkefnið er að finna í  framkvæmdaáætlun.

Rauðavatnslína 1 - endurnýjun línu

Um er að ræða nýtt verkefni frá síðustu kerfisáætlunum, um er að ræða lagningu jarðstrengs á verndarsvæði, framkvæmdin fellur því undir lög um mat á umhverfisáhrifum  og er hér lögð fram valkostagreining. Verkefnið snýr að endurnýjun á hluta flutningslínu í svæðisbundna flutningskerfinu á höfuðborgarsvæðinu. Rauðavatnslína 1 liggur frá tengivirkinu á Geithálsi og að tengivirki Veitna ofan við Rauðavatn. Kerfisgreiningar hafa sýnt fram á þörfina fyrir aukna flutningsgetu á milli vegna vaxandi notkunar á höfuðborgarsvæðinu. Nánari upplýsingar eru að finna í  framkvæmdaáætlun.  

Valkostir um endurnýjun Rauðavatnslínu 1

Í framkvæmdaáætlun eru tveir valkostir sem koma til greina við verkefnið. Aðalvalkostur snýr að lagningu 132 kV jarðstrengs, um 2 km leið og niðurrif samsvarandi loftlínu.

 

 Valkostur 1  (leið a eða  b) Aðalvalkostur 132 km jarðstrengur um 2 km leið 
 Valkostur 2 Endurnýjun núverandi línu með sambærilegri 132 kV loftlínu

 

Í framkvæmdaáætlun er ekki skilgreind nákvæm lega valkosta. Í umhverfisskýrslu eru metnar mögulegar tvær leiðir fyrir aðalvalkost, leið 1a og leið 1b, auk þess sem valkostur 2, endurnýjun á núverandi línu (Mynd 8.4). Ekki er kerfislegur munur á aðalvalkosti hvort leið a eða b sé farin.

 


 
Mynd 8.4  -  Valkostir og leiðir í mati fyrir Rauðavatnslínu 1. Núverandi lína ásamt leiðum a og b fyrir aðalvalkost.

Umhverfisáhrif endurnýjunar Rauðavatnslínu 1

Grunnástand: Valkostir eru innan svæðis þar sem landnotkun er skilgreind sem opið svæði og fer fram skógrækt á svæðinu. Leið 1b liggur innan fjarsvæðis vatnsverndar og leið 1a einnig að hluta. Að öðru leyti liggja valkostir utan náttúruverndasvæða og ekki taldar raska náttúruminjum sem njóta sérstakrar verndar samkvæmt náttúruverndarlögum.
Alls eru 7 ferðamannastaðir innan 5 km frá framkvæmd og mun framkvæmd sjást frá fjölförnum vegi.
Einkenni áhrifa: Umfang áhrifa á vatnsvernd eru metin lítil, en áhrif eru minni í tilfelli leiðar a. Báðar leiðir aðalvalkosts liggja að mestu meðfram stígum eða slóðum en búast má við raski á skógrækt. Umfang áhrifa valkosta á landnýtingu eru metin óveruleg. Aðalvalkostur felur í sér að fjarlæga línu og er því talin hafa jákvæðari áhrif á ferðaþjónustu og landslag  í samanburði við valkost 2.
Niðurstaða mats: Valkostir eru taldir hafa óveruleg áhrif á umhverfisþætti.
 
Tafla 8.8 -  Tengsl Rauðavatnslínu 2 við skipulag, umhverfismat, leyfi, verndaráætlanir o.fl.

 

Vesturland

Í framkvæmdaáætlun eru þrjú verkefni á Vesturlandi. Eitt verkefni er úr samþykktri eldri kerfisáætlun þ.e. nýtt tengivirki í Ólafsvík, Ný verkefni sem bætist við eru Akraneslína 2 og endurnýjun tengivirkis á Vegamótum.

Ólafsvík - nýtt tengivirki

Í tengslum við lagningu jarðstrengs milli Grundarfjarðar og Ólafsvíkur hyggst Landsnet endurnýja tengivirki í Ólafsvík í svæðisbundna kerfinu á Snæfellsnesi. Verkefnið fellur ekki undir lög um mat á umhverfisáhrifum og umhverfisáhrif því ekki metin. Frekari upplýsingar er að finna í  framkvæmdaáætlun.

Umhverfisáhrif tengivirkis í Ólafsvík

Umhverfisáhrif vegna endurnýjunar á tengivirki eru talin óveruleg, þar sem það verður innan núverandi byggingarreits tengivirkis. Huga þarf að ásýnd og meðhöndlun SF6 gass.
 
Tafla 8.9 -  Tengsl tengivirkis í Ólafsvík við skipulag, umhverfismat, leyfi, verndaráætlanir o.fl.

Vegamót - endurnýjun tengivirkis

Verkefnið snýr að endurnýjun á tengivirki í svæðisbundna flutningskerfinu á Snæfellsnesi. Verkefnið fellur ekki undir lög um mat á umhverfisáhrifum og er ekki því ekki umhverfismetin. Nánari upplýsingar um framkvæmd má finna í  framkvæmdaáætlun.

Akraneslína 2

Verkefnið snýr að endurnýjun flutningslínu í svæðisbundna flutningskerfinu á Vesturlandi. Eingöngu fyrri áfangi verkefnisins er á framkvæmdaáætlun 2019 – 2021. Síðari áfanginn er svo áframhaldandi lagning jarðstrengs að tengivirki á Brennimel og endunýjun á 132/66 kV spenni á Brennimel, ásamt niðurrifi á Vatnhamralínu 2. 

Mynd 8.6  - Akraneslína 2. Fyrsti áfangi ásamt tveimur valkostum seinni áfanga sem eru til skoðunar við endurnýjun flutningslínunnar.

Valkostir Akraneslínu 2

Í framkvæmdaáætlun er gerður kerfislegur samanburður á tveimur valkostum alla leiðina (Mynd 8.4). Aðalvalkostur felur í sér lagningu 66 kV jarðstrengs á milli Akraness og Brennimels og niðurrifs Vatnshamralínu 2.

Valkostur 1  -  Endurnýjun Vatnshamralínu 1  Lagning 66 kV á milli Akraness og Vatnshamra um 42 km leið í línuleið Vatnshamralínu 2.
Niðurrif Vatnshamralínu 2
 
 Valkostur 2  -  Nýr strengur (Aðalvalkostur)  agning 66 kV jarðstrengs á milli Akraness og Brennimels um 20 km leið. 
Niðurrif Vatnshamralínu 2

 

Báðir valkostirnir fela í sér 4 km jarðstreng næst Akranesi og fer saman við beiðni frá Akranesbæ um að fjarlægja Vatnshamralínu 2 á um 4 km kafla þar sem gert er ráð fyrir iðnaðarsvæði norðaustan við bæinn.

 

 
Mynd 8.5 -  Akraneslína 2, fyrsti áfangi

Umhverfisáhrif Akraneslínu 2

Umhverfisáhrif fyrsta áfanga verkefnisins eru talin óveruleg. Framkvæmdin er innan iðnaðarsvæðis og liggur utan verndasvæða.
Ef seinni áfanga verkefnisins er skoðaður má sjá að valkostur 1 fylgir mannvirkjabelti og liggur um votlendi á hluta leiðar samkvæmt vistgerðakorti. Kosturinn liggur nálægt utanverðum Borgarfirði, sem er svæði nr. 212 á náttúruminjaskrá, og tveimur friðlöndum, ramsarsvæðinu Grunnafirði og Andakíl sem er friðlýst sem búsvæði blesgæsar. Utanverður Borgarfjörður er jafnframt alþjóðlega mikilvægt fuglasvæði. Valkosturinn liggur einnig í gegnum grann- og fjarsvæði vatnsverndar. 
Valkostur 2, aðalvalkostur liggur upp með Skarðsheiði í gegnum fjarsvæði vatnsverndar og mun einnig liggja í gegnum votlendi að hluta samkvæmt vistgerðakorti. Valkosturinn liggur að auki nálægt Andakíl. Möguleg áhrif valkosta eru á lífríki og vatnsvernd. Nánar verður gerð grein fyrir umhverfisáhrifum seinni áfanga verkefnis þegar það kemur inn á framkvæmdaáætlun.
 
Tafla 8.10 -  Tengsl Akraneslínu 2 við skipulag, umhverfismat, leyfi, verndaráætlanir o.fl.

 

Vestfirðir

Samkvæmt framkvæmdaáætlun 2019-2021 eru tvö verkefni á Vestfjörðum. Annað þeirra  verkefni var einnig í fyrri kerfisáætlun, jarðstrengur í Dýrafjarðargöng en eitt nýtt verkefni bætist við, það er afhendingarstaður í Djúpi.

Jarðstrengur í Dýrafjarðargöng

Samhliða byggingu Vegagerðarinnar á Dýrafjarðargöngum stendur Landsnet fyrir lagningu 132 kV jarðstrengs í göngin. Vegagerðin sér um framkvæmd strenglagningarinnar sem er kostuð af Landsneti. Verkefnið fellur ekki undir lög um mat á umhverifsáhrifum og er ekki því ekki umhverfismetin. 

Ísafjarðardjúp - nýr afhendingarstaður

Um er að ræða nýtt verkefni frá síðustu kerfisáætlunum og er hér lögð fram valkostagreining. Verkefnið snýr að uppsetningu á nýjum afhendingarstað í meginflutningskerfinu við Ísafjarðardjúp. Verkefnið er innan sveitarfélagsins Strandarhrepps og Reykhólahrepps. Afhendingarstaðurinn verður tengdur við núverandi meginflutningskerfi í Kollafirði inn á Mjólkárlínu 1, þar sem byggt verður nýtt tengivirki. Megin markmið framkvæmdarinnar er að auka afhendingaröryggi á flutningskerfisins á Vestfjörðum. Nánari upplýsingar um verkefnið er að finna í  framkvæmdaáætlun.

Valkostir um afhendingarstað í Ísafjarðardjúpi

Alls eru teknir þrír meginvalkostir til skoðunar. 

 

Valkostur 1 (aðalvalkostur)   Tengivirki í Kollafirði og í Djúpi og 132 kV Loftlína alla leið, 26 km
 Valkostur 2   Tengivirki í Kollafirði og í Djúpi og 132 kV jarðstrengur alla leið, 26 km

 

Aðalvalkostur sem lagður er fram er valkostur 1, um 26 km löng loftlína frá tengipunktinum við Mjólkárlínu 1,  að afhendingarstað í Ísafjarðardjúpi. 
Í framkvæmdaáætlun er ekki skilgreind nákvæm lega valkosta eða tengivirkis. Í umhverfisskýrslu eru skoðaðar þrjár mögulegar leiðir (a, b og c) að fyrirhuguðum tengipunkt (Mynd 8.6). Ekki er kerfislegur munur á valkostum hvor leiðin er farin. 

Mynd 8.7 -   Afhendingarstaður í Ísafjarðardjúpi. Skoðaðar eru 3 leiðir að fyrirhuguðum tengipunkt

Umhverfisáhrif vegna nýs afhendingarstaðar í Ísafjarðardjúpi

Grunnástand: Mögulegar leiðir framkvæmdar liggja um 3-4 jarðir og faar um svæði þar sem landnotkun er að mestu leyti skilgreind sem óbyggt svæði. Mikilvægi landslags og ásýndar er metið hafa hátt gildi (Tafla 8.11) en leiðir mun fara um víðerni og á það jafnt við hvaða leið er farin. 
Grunnástand lífríkis allra leiða er metið hafa miðlungs gildi (Tafla 8.11) en innan framkvæmdasvæðis er birki og votlendi sem njóta sérstakrar verndar samkvæmt náttúruverndarlögum. Upplýsingar liggja ekki fyrir um menningarminjar. Grunnástand jarðminja, vatnsverndar, landnýtingar og ferðaþjónustu er talið hafa lágt gildi. Innan 5 km frá mögulegum leiðum eru fjórir ferðamannastaðir samkvæmt kortavefsjá Ferðamannastofu. 
Á Vestfjörðum er töluverð uppbygging áformuð samkvæmt aðalskipulagsáætlunum sveitarfélaganna. N-1 öryggi er ekki til staðar. Afhendingarmöguleikar og -öryggi er mjög takmarkað miðað við núverandi ástand.
Einkenni áhrifa: Umfang áhrifa aðalvalkostar, valkostur 3, og valkostar 2 eru talin vera miðlungs (Tafla 8.11). Framkvæmdir vegna þeirra fara um víðerni og lagning loftlínu og jarðstrengs hvort tveggja haft áhrif á óbyggð víðerni samkvæmt skilgreiningu í náttúruverndarlögum (sjá nánar kafla 7.1) en jarðstrengisvalkostur dregur úr sýnileika framkvæmdar. Sýnileg áhrif aðalvalkostar, valkostar 1, sem felur í sér loftlínu alla leið, er meiri sérstaklega séð frá Vestfjarðarvegi í Kollafirði.
Framkvæmdin fer um áður óraskað svæði og eru áhrif á jarðminjar taldar miðlungs. Fáir ferðamannastaðir eru á áhrifasvæði framkvæmdar en hún kann að skerða framtíðarmöguleika svæðis. Umfang áhrifa eru metin miðlungs. Á aðra umhverfisþætti er umfang áhrifa metið lítið (Tafla 8.11).
Framkvæmd eykur afhendingaröryggi og talin falla að áformum sveitarfélaga. Jákvæð áhrif á atvinnuuppbyggingu eru metin mikil.
Niðurstaða mats:  Valkostur 2 mun hafa neikvæð áhrif á landslag og ásýnd og á það jafnt við um hvaða leið verður farin. Valkostur 1, aðalvalkostur, loftlína alla leið, er talin hafa mikil neikvæð áhrif á landslag og ásýnd, en mismunandi eftir leiðum.  Mikil jákvæð áhrif valkosta eru á atvinnuuppbyggingu. Ekki liggja fyrir gögn til að meta áhrif á menningarminjar. Á aðra umhverfisþætti eru áhrif talin óveruleg. Áhrifamat mun skýrast þegar ný gögn eða rannsóknir liggja fyrir og umhverfismat framkvæmda er liggur fyrir.
 
Tafla 8.11 -   Samantekt á grunnástandi og einkenni áhrifa vegna nýs afhendingarstaðs í Ísafjarðardjúpi eftir umhverfisþáttum.
Tafla 8.12 -  Tengsl afhendingarstaðar í Djúpi við skipulag, umhverfismat, leyfi, verndaráætlanir o.fl.

 

Norðurland

Samkvæmt framkvæmdaáætlun er gert ráð fyrir einu verkefni á Norðurlandi. Það er ný tenging við Sauðárkrók frá Varmahlíð til Sauðárkróks. Það verkefni var einnig í fyrri kerfisáætlun ásamt valkostagreiningu.

Sauðárkrókur - ný tenging

Verkefnið snýr að byggingu nýrrar flutningslínu í svæðisbundna kerfinu á Norðurlandi vestra, sem mun hljóta nafnið Sauðárkrókslína 2. Flutningslínan, sem er 66 kV  jarðstrengur, mun liggja á milli Sauðárkróks og Varmahlíðar, þar sem hún tengist byggðalínunni. 
Línan er önnur tenging á milli þessara tveggja staða, en fyrir er Sauðárkrókslína 1, 66 kV loftlína frá Varmahlíð á Sauðárkrók, sem er eina núverandi tenging Sauðárkróks við flutningskerfið. Línan er orðin rúmlega 40 ára gömul og því mikilvægt að styrkja þessa tengingu. Sauðárkrókslína 2 mun liggja samhliða Sauðárkrókslínu 1 og Sauðárkróksbraut. Frekari upplýsingar eru í  framkvæmdaáætlun.

Umhverfisáhrif Sauðárkrókslínu 2

Umhverfisáhrif Sauðárkrókslínu 2 eru talin óveruleg neikvæð á jarðminjar, vatnafar, lífríki, landslag og ásýnd og fornleifar. Áhrifin eru verulega jákvæð á atvinnuuppbyggingu.  
Tenging Sauðárkrókslínu 2 er staðsett á athafnasvæði við Sauðárkróks-braut á Sauðárkróki. Þar með var talið æskilegast að fylgja vega-mannvirkjum að tengivirki. Allt framkvæmdasvæðið hefur verið skilgreint sem landbúnaðarsvæði og veghelgunarsvæði.
Umfang áhrifa á umhverfisþætti eru talin lítil. Neikvæð umhverfisáhrif felast í raski á gróðurþekju vegna lagningar strengsins, en þau eru talin tímabundin. Varanleg neikvæð áhrif á landslag eru í lágmarki, þar sem ekki er um óraskað landsvæði að ræða og önnur mannvirki í grennd, svo sem vegir, línur og landbúnaðarumsvif.
Lagning jarðstrengs getur haft neikvæð áhrif á búsvæði fugla á framkvæmdatíma, en vegna takmarkaðs umfangs og nálægðar við veg er líklegt að þau áhrif verði óveruleg. Einnig er hugsanlegt að þverun Sæmundarár geti haft áhrif á fuglalíf og laxfiska og því er mikilvægt að raski við ánna verði haldið í lágmarki. 
Sveigt hefur verið hjá þekktum fornminjum og því komið í veg fyrir áhrif á fornminjar eins og mögulegt er. Í ákvörðun Skipulagsstofnunar, dags. 22.12.2008, kemur fram að fyrirhuguð framkvæmd sé ekki matsskyld.
 
Tafla 8.13 -  Tengsl Sauðárkrókslínu 2 við skipulag, umhverfismat, leyfi, verndaráætlanir o.fl.
* Sveitarstjórn Skagafjarðar hefur samþykkt að auglýsa breytingu á aðalskipulagi, þar sem gert er ráð fyrir breytingum á legu línu.

 

Norðausturland

Samkvæmt framkvæmdaáætlun er gert ráð fyrir þremur verkefnum á Norðausturlandi. Þau verkefni eru tenging Húsavíkur, Kröflulína 3 og Hólasandslína 3. Þessi verkefni voru einnig í fyrri kerfisáætlunum, hafa hlotið samþykki Orkustofnunar og er hér eingöngu greint frá áhrifum aðalvalkosta þessara verkefna.

Húsavík - ný tenging

Núverandi tenging Húsavíkur frá Laxá, Húsavíkurlina 1, er með allra elstu flutningslínum í kerfinu og hefur um nokkurn tíma staðið fyrir dyrum að endurnýja tenginguna við bæinn. Verkefni Landsnets felst í færslu á núverandi afhendingarstað fyrirtækisins frá núverandi tengivirki á Húsavík yfir í nýtt tengivirki Landsnets að Bakka og afhenda raforku á 11 kV spennu. Frekari upplýsingar er að finna í kafla 3.4.4 í framkvæmdaáætlun.

Umhverfisáhrif tengingar Húsavíkur

Framkvæmd liggur um iðnaðarsvæði og síðan opið svæði. Raflínan fer ekki nærri íbúðabyggð, nema við tengivirkið í Húsavík. Engin verndarsvæði eru á línuleiðinni. Áhrifin eru verulega jákvæð á atvinnuuppbyggingu en óveruleg á aðra umhverfisþætti. 
 
Tafla 8.14 -  Tengsl tengingar Húsavíkur við skipulag, umhverfismat, leyfi, verndaráætlanir o.fl.

Kröflulína 3

Verkefnið er fólgið í byggingu nýrrar háspennulínu í meginflutningskerfinu. Línan, sem er loftlína, mun liggja á milli Kröflu og Fljótsdals. Áætluð lengd Kröflulínu 3 er 122 km. 
Tilgangur með framkvæmdinni er að tryggja stöðugleika raforkukerfisins á Norður- og Austurlandi með betri samtengingu þessara landshluta og auka þannig öryggi raforkuafhendingar og gæði raforku. Framkvæmdin er mikilvægur hlekkur í styrkingu flutningskerfisins í heild þar sem um er að ræða mikilvæga styrkingu á milli framleiðslueininga á norðaustur- og austurhluta landsins. Frekari upplýsingar um framkvæmdina er að finna í  framkvæmdaáætlun.

 
Mynd 8.8 -  Kröflulína 3, 220 kV lína milli Kröflu og Fljótsdals

Nokkrir valkostir voru teknir til skoðunar í umhverfismati framkvæmdar. Til upplýsingar er vísað til skýrslu um umhverfismatið og álit Skipulagsstofnunar á heimasíðu Skipulagsstofnunar . Í Kerfisáætlun 2018 - 2027 var loftlína lögð fram sem aðalvalkostur og hefur það verkefni leyfi Orkustofnunar. Hér er gerð grein fyrir mati á áhrifum aðalvalkosts.

Umhverfisáhrif Kröflulínu 3

Grunnástand: Kröflulína 3 fer um 12 jarðir. Línan fylgir að stærstum hluta mannvirkjabelti en takmörkun á landnotkun mun þó aukast. Mikilvægi grunnástands lífríkis er metið hátt og mikilvægi annarra umhverfisþátta er metið miðlungs. Innan framkvæmdasvæðis er eldhraun og votlendi sem nýtur sérstakrar verndar samkvæmt náttúruverndarlögum. Framkvæmd liggur einnig um alþjóðlega mikilvægt fuglasvæði (IBA) og fer um svæði sem er viðkvæmt vegna gróðureyðingar. Línan liggur á kafla innan miðhálendis. Alls eru 18 ferðamannastaðir innan 5 km frá Kröflulínu 3.

Talsverð uppbygging er áformuð samkvæmt aðalskipulagsáætlunum sveitarfélaganna á Norðausturlandi. Afhendingarmöguleikar og -öryggi er takmarkað miðað við núverandi ástand.

Einkenni áhrifa: Umfang áhrifa á jarðminjar og landslag er metið hátt. Hámarksröskun getur orðið meiri en 20 ha á eldhrauni og um er að ræða umfangsmikla framkvæmd, sem verður nokkuð áberandi. Umfang áhrifa á ferðaþjónustu er metið miðlungs

Umfang áhrifa á lífríki og menningarminjar er metið miðlungs. Búast má við raski á menningarminjum og rask á vistgerðir með hátt og mjög hátt verndargildi getur verið meira en 10 ha, votlendi er raskað sem nýtur sérstakrar verndar, og línan liggur að hluta um mikilvægt fuglasvæði (IBA). Þá fer línan um landgræðslusvæði (>10 ha). 

Línan liggur að mestu leyti utan vatnsverndarsvæða. Þar sem hún fer um slíkt svæði verður að grípa til viðeigandi ráðstafana til að koma í veg fyrir mögulega mengun á grunnvatni. Að teknu tilliti til þess er talið að lítil áhrif verði á vatnafar.

Kröflulína 3 er talin falla að áformum sveitarfélaga og mun auka öryggi núverandi starfsemi verulega. 

Niðurstöður mats: Helstu neikvæðu umhverfisáhrif Kröflulínu 3 eru á landslag og ásýnd, jarðminjar, landnýtingu, lífríki, ferðaþjónustu og menningarminjar. Jákvæð áhrif eru á atvinnuuppbyggingu. 

 
Tafla 8.15  -  Samantekt á grunnástandi og einkenni áhrifa Kröflulínu 3 eftir umhverfisþáttum
Mynd 8.9  -  Samantekt um áhrif Kröflulínu 3. Atvinnuuppbygging, sem sést ekki á grafi, er talin verða fyrir jákvæðum áhrifum. Sjá nánari skýringar í töflu 6.3.
Tafla 8.16 -  Tengsl Kröflulínu 3 við skipulag, umhverfismat, leyfi, verndaráætlanir o.fl.

Hólasandslína 3

Hólasandslína 3 felst í byggingu nýrrar 220 kV háspennulínu í meginflutningskerfinu á Norðurlandi. Línan mun liggja á milli Akureyrar og Hólasands, innan þéttbýlis og í nágrenni Akureyrarflugvallar verður línan lögð í jörð á tæplega 10 km kafla og í lofti á tæplega 62 kafla frá Vaðlaheiði að Hólasandi, samtals 71,3 km. Einnig felur framkvæmdin í sér  byggingu á nýju 220 kV tengivirki á Hólasandi, ásamt byggingu á nýju 220 kV tengivirki á Akureyri sem mun tengjast núverandi 132 kV virki.

Línuleiðin er að stóru leyti samhliða núverandi línu Kröflulínu 1, sem mun standa áfram. Um nýja línuleið er að ræða í Eyjafirði, Laxárdal og á Hólasandi. Línuleiðin er innan fjögurra sveitarfélaga: Akureyrarkaupstaðar, Eyjafjarðarsveitar, Þingeyjarsveitar og Skútustaðahrepps. Frekari upplýsingar um framkvæmdina er að finna í  framkvæmdaáætlun.

 
Mynd 8.10 -  Hólasandslína 3, yfirlitsmynd yfir línuleið  Brotalína sýnir jarðstrengsleið í Eyjafirði sem hefur komið til skoðunar. Svartar línur eru núverandi línur.

Umhverfisáhrif Hólasandslínu 3

Grunnástand: Mikilvægi grunnástand landslags, ferðaþjónustu og menningarminja er metið hafa miðlungs gildi. Alls eru 70 ferðamannastaðir innan 5 km frá framkvæmd. Grunnástand jarðminja er metið hafa miðlungs gildi. Framkvæmd fer að leyti um eldhraun sem nýtur sérstakrar verndunar samkvæmt náttúruverndarlögum.
Grunnástand lífríkis er metið hafa hátt gildi. Framkvæmd fer um svæði á náttúruminjaskrá og áhrifasvæðið nær inn á friðlýst svæði, Mýtvatn og Laxá.  Framkvæmdin fer um vistgerðir með hátt eða mjög hátt verndargildi auk þess að fara um votlendi. Framkvæmdin liggur ekki um vatnsverndarsvæði 
Talsverð uppbygging er áformuð samkvæmt aðalskipulagsáætlunum sveitarfélaganna á Norðausturlandi. Afhendingarmöguleikar og -öryggi er takmarkað miðað við núverandi ástand.
Einkenni áhrifa: Umfang áhrifa á ferðaþjónustu og landslag eru metin mikil. Áhrifasvæðið er umfangsmikið, og um loftlínu er að ræða að stærstum hluta. Framkvæmdin liggur innan þéttbýlis, en þar mun jarðstrengur draga úr neikvæðum áhrifum.
Framkvæmdin skerðir vistgerðir með hátt eða mjög hátt verndargildi, og er röskunin yfir 20 ha. Jafnframt verður röskun á votlendi sem er <10 ha að heildarumfangi. Umfang áhrifa á lífríki er metið vera miðlungs. 
Röskun verður á eldhrauni sem nýtur verndar skv. 61. gr. náttúruverndarlaga. Röskunin er tiltölulega lítil eða minni en 5 ha. Umfang áhrifa á jarðminjar, landnýtingu og menningarminjar eru taldar litlar.
Hólasandslína 3 er talin falla að áformum sveitarfélaga og auka öryggi núverandi starfsemi verulega. Framkvæmdirnar skipta jafnframt flutningskerfi landsins í heild sinni miklu máli, þar sem um er að ræða mikilvægan hlekk í styrkingu tengsla sterkari hluta kerfisins á suðvesturhorninu við veikari hluta þess á Austurlandi.

Niðurstöður mats: Helstu neikvæðu umhverfisáhrif Hólasandslínu 3 eru á landslag og ásýnd og  ferðaþjónustu. Áhrif á atvinnuuppbygginu er metin jákvæð. 
 
Tafla 8.17 -   Samantekt á grunnástandi og einkenni áhrifa Hólasandslínu 3 eftir umhverfisþáttum.
Mynd 8.11  -  Samantekt um áhrif Hólasandslínu 3. Atvinnuuppbygging, sem sést ekki á grafi, er talin verða fyrir jákvæðum áhrifum.
Tafla 8.18 -  Tengsl Hólasandslínu 3 við skipulag, umhverfismat, leyfi, verndaráætlanir o.fl.

 

Austurland

Á framkvæmdaáætlun eru þrjú verkefni á Austurlandi. Tvö þeirra ásamt valkostagreiningu voru í fyrri kerfisáætlun, spennuhækkun á Austurlandi og endurbætur á Vopnafirði. Eitt nýtt verkefni bætist við, það er    Neskaupstaðarlína 2.

Austurland - spennuhækkun

Verkefnið felur í sér byggingu nýs tengivirkis á Eskifirði með 132 kV rofum og spennum, uppsetningu nýs 132 kV aflrofa á Eyvindará og breytingum á tengivirki á Stuðlum. Þegar framkvæmdum lýkur verður rekstrarspennu lína á milli stuðla og Eskifjarðar (Stuðlalína 2) og á milli Eskifjarðar og Eyvindarár (Eskifjarðarlína 1), hækkuð úr 66 kV í 132 kV. Þegar var búið að skipta út 66 kV strengendum í Stuðlalínu 2 og Eskifjarðarlínu 1 og voru þá 66 kV strengjum með ófullnægjandi flutningsgetu skipt út fyrir 132 kV strengi. Frekari upplýsingar er að finna í kafla 3.4.6 í framkvæmdaáætlun.

Umhverfisáhrif spennuhækkunar á Austurlandi

Landsnet hefur tilkynnt fyrstu áfanga verkefnisins til Skipulagsstofnunar. Ákvörðun hennar, dags. 30.8.2013, var þess efnis að framkvæmdirnar, sem voru lagning jarðstrengs í Fáskrúðsfirði, Reyðarfirði og Eskifirði, séu ekki líklegar til að hafa í för með sér umtalsverð umhverfisáhrif.
Áhrifin eru metin sem óveruleg neikvæð á alla umhverfisþætti, en jákvæð á atvinnuuppbyggingu. Meginforsenda fyrir óverulegum neikvæðum áhrifum er að unnið er í núverandi línustæði og því verður lítið viðbótarrask með spennuhækkun og jarðstrengir fylgja vegum. Spennuhækkun mun hins vegar hafa mikil áhrif á rekstraröryggi og flutningsgetu inn á Austfirði, sem mun að minnsta kosti hafa í för með sér jákvæð áhrif. 
 
Tafla 8.19 -  Tengsl spennuhækkunar við skipulag, umhverfismat, leyfi, verndaráætlanir o.fl.

Vopnafjarðarlína 1 - endurbætur á línu

Verkefnið snýr að endurbótum á Vopnafjarðarlínu 1, sem er hluti af svæðisbundna flutningskerfinu á Austurlandi. Verkefnið gengur út á að breyta línunni, sem er 66 kV háspennulína og leggja hluta línunnar í jörð, þar sem hún fer yfir Hellisheiði eystri, samtals um 10 km. Tveimur möstrum í línunni verður breytt í endamöstur, þar sem línan fer úr loftlínu í jarðstreng og síðan aftur í loftlínu. Sjá frekari umfjöllun um verkefni í framkvæmdaáætlun. 

Umhverfisáhrif endurbóta á Vopnafjarðarlínu 1

Grunnástand: Mikilvægi grunnástands lífríkis, landslags, ferðaþjónustu og landnýtingar er metið hafa miðlungs gildi. Nokkrar vistgerðir eru með hátt verndargildi og framkvæmd fer að einhverju leyti um votlendi. Huga þarf að þeim þegar endanleg lega er ákveðin. ð öðru leyti fer strengur ekki nálægt verndarsvæðum.
Framkvæmd fylgir að stórum hluta núverandi þjóðvegi og því hefur ákveðið rask þegar átt sér stað. Innan 5 km frá framkvæmd eru 4-5 ferðamannastaðir. Ekki liggja fyrir upplýsingar um menningarminjar.
Einkenni áhrifa: Umfang áhrifa kunna að verða miðlungs vegna lífríks og snýr það fyrst og fremst að vistgerðum sem eru á eða í nágrenni áhrifasvæðis. Á aðra umhverfisþætti er umfang áhrifa metið lítið.
Það telst til jákvæðra áhrifa ef loftlína er tekin niður í kjölfar framkvæmda, sem liggur meðal annars. Áhrif á ferðaþjónustu eru talin lítil. 
Áhrif á atvinnuuppbyggingu eru metin jákvæð. Að breyta línunni að hluta í jarðstreng er í samræmi við stefnu stjórnvalda um lagningu raflína og eykur persónuöryggi þeirra starfsmanna, er sinna línuviðhaldi. Gera má ráð fyrir að áhrif veðurs á rekstur línunnar minnki og þar með er öryggi raforkuflutnings aukið.
 
Tafla 8.20 -   Samantekt á grunnástandi og einkenni áhrifa Vopnafjarðarlínu eftir umhverfisþáttum
Mynd 8.12 -   Samantekt um áhrif Vopnafjarðarlínu. Óvissa er um menningarminjar. Atvinnuuppbygging, sem sést ekki á grafi, er talin verða fyrir jákvæðum áhrifum.
Tafla 8.21 -  Tengsl endurbóta við skipulag, umhverfismat, leyfi, verndaráætlanir o.fl.

Neskaupsstaðarlína 2

Nýr 66 kV jarðstrengur verður lagður frá Eskifirði að Neskaupstað. Hann fær heitið Neskaupstaðarlína 2 og verður um 17 km langur. Nú þegar er búið að koma fyrir ídráttarrörum í Norðfjarðargöngin fyrir Neskaupstaðarlínu 2 og verkefnið snýst um að koma tengingu frá Eskifirði gegnum göngin og út á Neskaupstað. Stækka þarf tengivirkið á Eskifirði til að koma fyrir nýjum 66 kV rofareit fyrir Neskaupstaðarlínu 2 . Ekki er þörf á valkosta greiningu þar sem verkefnið hefur sérleyfi Orkustofnunar. Sjá nánari upplýsingar í framkvæmdaáætlun.

Mynd 8.13  -  Neskaupstaðarlína 2

Umhverfisáhrif Neskaupstaðarlínu 2

Framkvæmd liggur að hluta innan fjarsvæðis vatnsverndar en umfang áhrifa eru talin lítil. Að öðru leyti er framkvæmd utan verndasvæða og ekki talin raska náttúruminjum sem njóta sérstakrar verndar samkvæmt náttúruverndarlögum. Umhverfisáhrif framkvæmdar eru talin óveruleg. Í ákvörðun Skipulagsstofnunar, dags. 30. ágúst 2013, kemur fram að fyrirhuguð framkvæmd sé ekki matsskyld.
 
Tafla 8.22 -  Tengsl Neskaupstaðarlínu 2 við skipulag, umhverfismat, leyfi, verndaráætlanir o.fl.

 

Suðurland

Samkvæmt framkvæmdaáætlun 2020-2022 er gert ráð fyrir þremur verkefnum á Suðurlandi. Í fyrri kerfisáætlun var eitt verkefni, það er nýr afhendingarstaður í Öræfum. Tvö ný verkefni bætast við, nýtt tengivirki við Lækjartún og Lækjartúnslína 1. Í umhverfismati eru þessi tvö verkefni metin sem eitt verkefni.

Hnappavellir - nýr afhendingarstaður

Vegna uppbyggingar ferðaþjónustu í Öræfa- og Suðursveit hefur Rarik óskað eftir því að nýr afhendingarstaður raforku verði búinn til á byggðalínuna í Öræfum, í nálægð við Hnappavelli í sveitarfélaginu Höfn í Hornafirði.

Umhverfisáhrif afhendingarstaðar í Öræfum

Umhverfisáhrif vegna nýs tengivirkis eru talin óveruleg, þar sem það verður innan núverandi byggingarreits tengivirkis. Huga þarf að ásýnd og meðhöndlun SF6 gass.
 
Tafla 8.23 -  Tengsl nýs afhendingarstaðar við skipulag, umhverfismat, leyfi, verndaráætlanir o.fl.

Lækjartúnslína 2 og nýtt tengivirki

Um er að ræða nýtt verkefnið frá síðustu kerfisáætlunum. Landsnet hyggst styrkja möguleika flutningskerfisins á Suðurlandi til að afhenda aukna orku og bæta afhendingaröryggi. Eftir kerfisgreiningar og greiningar frumkosta var niðurstaðan að reisa nýtt tengivirki. Áformar að byggja 220 kV tengivirki undir Búrfellslínu 2 í landi Lækjartúns 2 í Ásahreppi, skammt austan Þjórsártúns. 
Einnig er áformað að Selfosslína 2 verði sett í jörð á um 16 km löngum kafla á milli Hellu og Lækjartúns 2. Strengurinn verður allt að 132 kV og mun kallast Lækjartúnslína 2. Selfosslína 2 verður tengd við tengivirkið með um 1 km jarðstreng. Í kjölfarið verður Selfosslína 2, rifin á kaflanum frá Lækjartúni að Hellu. Nánari upplýsingar eru að finna í framkvæmdaáætlun.

 
Mynd 8.14 -  Fyrirhugið lega Lækjartúnslínu 2 og tengivirkis.

Valkostir Lækjartúnslínu 2
Í framkvæmdaáætlun er gerður kerfislegur samanburður á tveimur valkostum. Ekki er munur á milli legu valkosta.

 

 Valkostur 1  -  132 kV jarðstrengur (aðalvalkostur) Lagning  132 kV jarðstrengs milli Lækjartúns og Hellu, lengd um 16 km 
 Valkostur 2  -  -  66 kV jarðstrengur  Lagning 66 kV jarðstrengs milli Lækjartúns og Hellu, lengd um 16 km
 

Umhverfisáhrif Lækjartúnslínu 2 og tengivirkis

Grunnástand: Framkvæmd er að mestu innan helgunarsvæðis vegar. Mikilvægi menningarminja og lífríkis eru talin hafa miðlungs gildi. Þekktar minjar eru innan áhrifasvæðis og framkvæmd fer að einhverju leyti um votlendi, undir 2 ha, sem ber merki röskunar.
Einkenni áhrifa: Umfang áhrifa á votlendi er talið lítið. Innan áhrifasvæðisins er þegar ræktað land, vegir og slóðar. Framkvæmd verður að mestu innan veghelgunarsvæðis. Áhrif munu koma fram vegna rasks á gróðurþekju vegna lagningar strengsins, en þau eru talin tímabundin. 
Leitast verður við að raska fornleifum sem minnst og verður verkið unnið í samráði við Minjastofnun Íslands. Framkvæmdin felur í sér að rífa niður loftlínu þannig að ásýnd svæðisins mun breytast til hins betra sem og koma í veg fyrir áflugshættu fugla.
Framkvæmd er ætlað að styrkja möguleika flutningakerfisins á Suðurlandi. Framkvæmd er talin hafa jákvæð áhrifa á atvinnuuppbyggingu.
Niðurstaða mats: Framkvæmd er talin hafa óveruleg áhrif á umhverfisþætti. Í ákvörðun Skipulagsstofnunar, dags. 10.04.2019, kemur fram að fyrirhuguð framkvæmd sé ekki matsskyld.
 

 


 
Tafla 8.24 -  Tengsl Lækjartúnslínu 2 og nýs tengivirkis við skipulag, umhverfismat, leyfi, verndaráætlanir o.fl.